مراسم محلی هه لپرکی استان کردستان
با مجله اینترنتی گلثمین در یک مطلب تازه از آداب و رسوم همراه باشید :
هه لپرکی های کردی به چند قسمت اصلی تقسیم می شود
هه لپرکی محلی با موسیقی کردی پیوندی ابدی داشته و معمولاً در جشن ها و شادی ها مردم کردستان به پایکوبی می‌پردازند. در این هه لپرکی ها معمولاً یک نفر که حرکات را بهتر از دیگران می‌شناسد نقش رهبری گروه را به عهده گرفته و در ابتدای صف می‌ایستد و با تکان دادن دستمالی که در دست راست دارد ریتمها را به گروه منتقل کرده و در ایجاد هماهنگی لازم آنان را یاری می‌دهد. این فرد که سر چوپی کش نامیده می‌شود با تکان دادن ماهرانه دستمال و ایجاد صدا بر هیجان هه لپرکی می‌افزاید.
هه لپرکی کردی را یک هه لپرکی رزمی می‌دانند که دارای صلابت و متانتی خاص بوده و یاد آور یکپارچگی مردم در تمامی ادوار می‌باشد. در هه لپرکی کردی تمامی گروه به سر گروه چشم دوخته و با ایجاد هماهنگی خاصی وحدت و یکپارچگی را به تصویر می‌کشند برخی هه لپرکی های کردی دارای ملودی های خاصی بوده و توسط گروهی از زنان و مردان اجرا می‌شوند و در برخی از هه لپرکی ها یکی از ا‌فراد گروه در وسط جمع به تنهایی به هنرنمایی می‌پردازند و در این حالت معمولاً رقصنده دو دستمال رنگی در دستها نگه داشته و با آنها بازی می‌کند که اصطلاحاً به این نوع هه لپرکی دو دستماله می‌گویند و بیشتر در کرمانشاه مرسوم است.
هه لپرکی کردی را یک هه لپرکی رزمی می‌دانند که دارای صلابت و متانتی خاص بوده
هه لپرکی های کردی را می‌توان به چند قسمت اصلی ذیل تقسیم کرد:
۱- گه ریان: گه‌ریان در زبان کردی به معنی گشت و گذار و راه رفتن بوده و حرکات مختص این نوع نیز معنای گشت و گذار را تداعی می‌کنند. گه ریان دارای دو مقام بوده که یکی متعلق به مناطق روستایی و دیگری مناطق شهری می‌باشد این هه لپرکی زندگی با فراز و نشیب و زیر و بم هایش به تصویر کشده شده و بر ضرورت بینایی و کسب تجربه برای رویارویی با رودخانه پر تلاطم زندگی تاکید می‌شود. این نوع، گروه را برای هه لپرکی های پر تحرک تر بعدی آماده می‌کند.
۲- پشت پا: پشت پا هه لپرکی ای است که کمی تندتر از گه ریان اجرا شده و در بیشتر مناطق کردنشین مخصوص مردها می‌باشد هه لپرکی پشت پا همانطور که از نامش پیداست انسان را به هوشیاری و به کارگیری تجارب می‌خواند تا مبادا شخص در زندگی از کسی پشت پا بخورد.
۳- هه لگرتن: هه لگرتن در لغت به معنای بلند کردن چیزی می‌باشد. این هه لپرکی بسیار پر جنب و جوش و شاد اجرا می‌شود که با شور و جنب و جوش بسیار به سوی هدف روانه است. ریتم تند ملودی مخصوص این هه لپرکی هر گونه کسالت و خمودی را نفی کرده و بر اهمیت نشاط و هدفمندی در زندگی تاکید دارد.
۴- فه تاح پاشا: ملودی این هه لپرکی در سر تاسر کردستان به شکلی یکنواخت و با ریتمی تند اجرا می‌شود و لذا این هه لپرکی بسیار پر جنب و جوش می‌باشد بیشتر مردم کردستان از این هه لپرکی استقبال می‌کنند.
۵- لب لان: این هه لپرکی با ریتمی نرم و آهسته پس از فتاح پاشا اجرا می‌شود و می‌توان در آن لزوم تنوع در زندگی را مشاهده کرد. پس از اجرای پر جنب و جوش هه لپرکی ها ی گه ریان، پشت پا، هه لگرتن و فتاح پاشا به ضرورت گروه لب لان می‌رقصند تا کمی استراحت کرده و تجدید قوا کنند .
۶- چه پی: چه‌پی همان طور که اسمش پیداست به معنای چپ می‌باشد . ملودی این آهنگ با وزن دو تایی اجرا شده و در بیشتر مناطق کردنشین از جمله کرمانشاه ، کردستان ، سنجابی ، بسیار از آن استقبال می‌شود. فلسفه این هه لپرکی قوت بخشیدن به قسمت چپ بدن می‌باشد چرا که معمولاً قسمت چپ بدن در انجام امور روزمره نقش کمتری داشته و به مرور زمان تنبل می‌شود و برای استفاده متعادل از تمامیت جسمانی همواره باید بکارگیری اعضاء سمت چپ بدن آنها را تقویت کرد. به همین منظور در هه لپرکی چه پی قسمت چپ بدن تحرک بیشتری یافته و از خمودگی خارج میگردد.
مردم کردستان معمولاً در جشن ها و شادی ها به پایکوبی می‌پردازند
۷- زنگی: زنگی یا زندی در این هه لپرکی رقصندگان یک قدم به جلو گذاشته و سپس یک قدم به عقب می‌روند و این حالت تا پایان ادامه می‌یابد در این هه لپرکی ضرورت احتیاط، دور اندیشی و تجزیه و تحلیل عملکرد از جانب انسان به تصویر کشیده می‌شود. در واقع در این هه لپرکی سنجیده گام برداشتن مد نظر است.
۸- شه لایی: این هه لپرکی را که با ریتم لنگ اجرا می‌شود می‌توان یک تراژدی شکست دانست در این هه لپرکی قدمها لنگان لنگان برداشته می‌شوند تا شکست در برابر چشمان حضار ترسیم گردد .
۹- سی جار: این نوع هه لپرکی با ریتم آرام و گاهاً تند است که همان طور که از اسمش بر می‌آید به معنی سه بار است که در آن سه حرکت پا و سه حرکت به جلو وجود دارد .
۱۰- خان امیری: خان امیری این هه لپرکی نیز با ریتمی تند همراه است و در آن دستها از هم باز و در بالا قرار می‌گیرد و حلقه‌ای باز تر و فراختر می‌سازد و بیشتر تناسبی است بین حرکت دستها و پاها. در این هه لپرکی گونه‌ای خود نمایی و غرور خانی نیز دیده می‌شود .
منبع:negahmedia.ir
امیدواریم از این مطلب بهره کافی را برده باشید ، بزودی با شما همراه خواهیم بود در یک مطلب تازه تر از دنیای آداب و رسوم
مجله اینترنتی گلثمین آرزوی بهترینها را برای شما دارد.
