نقد و بررسی فیلم شماره 10 کوچه کلاورفیلد ( 10 Cloverfield Lane )

پروسه ساخت « شماره 10 کوچه کلاورفیلد » یکی از عجیب و غریب ترین روند های ممکن را در سالهای اخیر به خود دیده است. نسخه اول « شماره 10 کوچه کلاورفیلد » ( که البته این فیلم به جز تشابه نام و اشارات محدود به نسخه قبل، خیلی ارتباطی به یکدیگر پیدا نمی کند ) در سال 2008 به اکران در آمد و نگاهی نو و متفاوت با دوربین های دستی و زاویه اول شخص به ژانر ” هیولا در شهر ” داشت. با اینحال جی جی آبرامز تهیه کننده فیلم، علاقه ای به تهیه قسمت دوم نداشت تا اینکه در ماه های اخیر تریلری غافلگیر کننده به نمایش در آمد که در آن گفته شد بزودی فیلم « شماره 10 کوچه کلاورفیلد » به اکران در خواهد آمد؛ اثری که تقریبا هیچکس نمی دانست ساخته شده و اتفاقا بزودی هم اکران خواهد شد! نکته جالب در این بود که آبرامز تمام پروسه ساخت فیلم را بصورت مخفیانه و در استودیوی شخصی خودش انجام داد بطوریکه شاید نام « هنر و تجربه » برازنده ترین نام برای وضعیت فیلم به شمار برود.داستان فیلم از این قرار است :

میشل ( مری الیزابت وینستید ) زن جوانی است که پس از مشاجره با نامزدش،به جاده می زند و در حال رانندگی دچار یک تصادف وحشتناک می شود. میشل زمانی که به هوش می آید متوجه می شود که در یک زیرزمین حضور دارد و مردی به نام هاوارد ( جان گودمن ) او را در این مکان حبس کرده است. هاوارد به میشل می گوید که او در اینجا زندانی نیست و تنها به دلیل اینکه بیرون از منزل حمله ای رخ داده و هیچکس قادر به تنفس و زنده ماندن نیست، او را به این مکان آورده تا جانش را نجات دهد. اما میشل به هاوارد اعتماد ندارد و…

برای بررسی « شماره 10 کوچه کلاورفیلد » شاید نیاز باشد که گریزی به دهه ی 40 و 50 هالیوود بزنیم و با آثاری که در این دوران ساخته می شدند آشنا شویم؛ سالهایی که در آن فیلمهای زیادی به مرحله تولید می رسیدند که در آن معمولا افراد در یک اتاق گرفتار می شدند و سپس طرح معما و در فصل آخر، پاسخ به تمام شبهات بود. « شماره 10 کوچه کلاورفیلد » نیز به سبک و سیاق آثار کلاسیک هالیوود ساخته شده است و از منظر جذابیت نیز خوشبختانه توانسته اغلب فاکتورهای لازم این سبک از فیلمسازی را با کیفیت لازمه حفظ نماید.

یکی از مهمترین ویژگی های این سبک از روایت، شخصیت پردازی و برانگیختن حس همراهی مخاطب با شخصیت های داستان می باشد که نویسندگان به خوبی توانسته اند کیفیت این بخش را حفظ نمایند. ما در فیلم با سه شخصیت اصلی مواجه هستیم که هرگز به اطلاعات کامل و قطعی در مورد آنها دست پیدا نمی کنیم. این افراد مرموز هستند و رفتارشان با آنچه که بر زبان می آورند شباهتی ندارد. با اینحال ترس مشترک آنها از فضای بیرون از منزل، سایه بزرگی بر جسارتشان انداخته چراکه هیچکس واقعا نمی داند آن بیرون امنیت برقرار است ، حمله ای اتمی صورت گرفته، هیولایی حمله کرده یا تنها دروغی است که به واسطه ذهن پریشان هاوارد گفته شده.

با اینحال برای حفظ جذابیت های داستان و ساکن نبودن روند فیلم، اغلب تماشاگر از دید میشل به اتفاقات می نگرد، یعنی تنها شخصیتی که بیش از هرکس کنجکاو است و می خواهد از شرایطی که برایش پدید آمده فرار کند اما هربار با مانعی مواجه می شود. دن ترشتنبرگ کارگردان این فیلم، موفق شده تعلیق بسیار مناسبی را در جریان فیلم ایجاد نماید بطوریکه مخاطب تا دقایق پایانی، کنجکاوی اش را بابت یافتن حقیقت حفظ می نماید و سازندگان هم هرگز این اجازه را به مخاطبشان نمی دهند تا بتواند پایان فیلم را حدس بزند. حفظ تعلیق در تمام دقایق یک فیلم، اتفاقی است که کمتر در دوران مدرن سینما شاهدش بوده ایم ولی در « شماره 10 کوچه کلاورفیلد » به خوبی این اصل رعایت شده است.

سازندگان همچنین در این اثر ترکیب هوشمندانه ای از ژانر ترسناک و درام روانشناسانه را ارائه کرده اند که توانسته بر ارزش های فیلمنامه بیفزاید. محیط محدود و کاملا تکراری فیلم در طول تقریبا 2 ساعت می توانست یک عامل بزرگ برای خستگی مخاطب محسوب شود. اما طرح 2 مسئله به خوبی تمرکز تماشاگر را به سوژه جلب می نماید. اول اینکه واقعا در بیرون از منزل چه خبر است و مورد دوم اینکه آیا باید هاوارد و اِمت را دوست داشت یا از آنها متنفر بود؟ سازندگان به خوبی موفق شده اند تا حس دوگانه ای را ایجاد نمایند تا مخاطبشان هرگز نتواند با قطعیت در مورد این انسانها و تصمیماتشان قضاوتی انجام دهد. حضور یک شخصیت مرموز به نام اِمت ( با بازی جان گالاگر جونیور ) در میان افراد محبوس شده در منزل که تقریبا هیچ علاقه ای به خارج شدن از منزل ندارد و کاری هم به کسی ندارد، باعث می شود تا بازه حدس و گمان مخاطب نسبت پیش آمدها افزایش پیدا کند و فیلم در این زمینه، به هدف خود برسد.

سه بازیگر فیلم نیز به خوبی توانسته اند در نقش های خود بدرخشند. مری الیزابت وینستید که در سالهای قبل بیشتر در نقشهای حاشیه ای حضور داشته، اینبار در نقش دختری درمانده که قصد پی بردن به حقیقت را دارد، بازی بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشته و موفق است. دیگر ستاره فیلم جان گودمن می باشد که در نقش هاوارد به خوبی حس ترحم، نفرت و حتی گاها درک شدن را بر می انگیزد. گودمن را می توان بهترین بازیگر فیلم معرفی کرد. جان گالاگر جونیور نیز به خوبی منفعل بودنش را به رخ مخاطب می کشد و در دقایق فیلم، اعصاب بیننده را تحت تاثیر قرار می دهد!

« شماره 10 کوچه کلاورفیلد » اثری جذاب و تماشایی برای علاقه مندان به ژانر معمایی است که می تواند به مدت نزدیک به 2 ساعت، با قدرت حدس و گمان مخاطبش بازی کند. فیلم ارتباط مشخصی به نسخه سال 2008 که هیولایی به شهر وارد می شد و این وقایع از دید دوربین های دستی روایت می شد، ندارد.تنها ارتباط میان این دو را باید در فاجعه ای قلمداد کرد که هاوارد از آن سخن می گوید و البته بهانه اصلی برای عدم خروج ساکنین از منزلش. لذت تماشای یک اثر درام روانشناسانه که گهگاهی چاشنی ترس هم با آن همراه می شود، اتفاقی نیست که همیشه با چنین کیفیتی به مخاطب عرضه شود. پس می توان با خیال راحت گفت که « شماره 10 کوچه کلاورفیلد » ارزش تماشا را خواهد داشت.

منتقد : میثم کریمی

سایت ” مووی مگ ” 

شماره 10 کوچه کلاورفیلد ( 10 Cloverfield Lane) 

کارگردان : Dan Trachtenberg

نویسنده : Byron Howard ، Jared Bush

بازیگران :                     

John Goodman…Howard

Mary Elizabeth Winstead…Michelle

John Gallagher Jr….Emmett

و…                        

رده سنی : PG-13 ( مناسب برای افراد بالای 13 سال)

ژانر : معمایی    

زمان : 104 دقیقه