مناجات شعبانیه با معنی

آسمونی : در دعاهای اسلامی، دریایی از حقایق ناب عرفانی موج می زند.

یکی از نغزترین، معروف ترین و زیباترین ادعیه، «مناجات شعبانیه » است که به روایت «ابن خالویه »، این مناجات را حضرت امیر(ع) و امامان دیگر در «ماه شعبان » می خواندند. در «مفاتیح الجنان » نیز در اعمال مشترکه ماه شعبان، به عنوان «عمل هشتم » آمده است و آغاز آن چنین است: «اللهم صل علی محمد و آل محمد واسمع دعائی اذا دعوتک …».

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد

وَ اسْمَعْ دُعائى اِذا دَعَوْتُکَ وَ ْاسمَعْ نِدائى اِذا نادَیْتُکَ
و بشنو دعایم را هنگامى که تو را خوانم و بشنو صدایم را هر گاه تو را صدا زنم

وَ اَقْبِلْ عَلىَّ اِذا ناجَیْتُکَ فَقَدْ هَرَبْتُ اِلَیْکَ وَ وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیکَ
و رو به من کن هرگاه با تو راز گویم زیرا من به سوى تو گریختم و پیش رویت ایستادم

مُسْتَکیناً لَکَ مُتَضرِّعاً اِلَیْکَ راجِیاً لِما لَدَیْکَ ثَوابى
در حال بیچارگى و فروتنى به درگاهت و امیدوارم ثوابم را که در پیش تو است

وَ تَعْلَمُ ما فى نَفْسى وَ تَخْبُرُ حاجَتى وَ تَعْرِفُ ضَمیرى
و تو آنچه را من در دل دارم مى دانى و حاجتم را آگاهى

وَ لا یَخْفى عَلَیْکَ اَمْرُ مُنْقَلَبى وَ مَثْواىَ
و از نهادم باخبرى و سرانجام کار و سرمنزل من بر تو روشن است

وَ ما اُریدُ اَنْ اُبْدِئَ بِهِ مِنْ مَنْطِقى واَتَفَوَّه ُبِهِ مِنْ طَلِبَتى
و نیز آنچه را مى خواهم از گفتارم بدان لب گشایم و آن طلبى را که مى خواهم به زبان آرم

وَ اَرْجُوهُ لِعاقِبَتى
و امید آنرا براى سرانجام کارم دارم

وَ قَدْ جَرَتْ مَقادیرُکَ عَلَىَّ یا سَیِّدى فیما یَکُونُ مِنّى اِلى آخِرِ عُمْرى
اى آقاى من مقدّرات تو بر من جارى گشته در آنچه از من تا آخر عمر سر زند

مِنْ سَریرَتى وَ عَلانِیَتى وَ بِیَدِکَ لابِیَدِ غَیْرکَِ
چه از کارهاى پنهانم و چه آشکارم و بدست تو است نه به دست دیگرى

زِیادَتى وَ نَقْصى وَ نَفْعى وَ ضَرّى
کم و زیاد شدن و سود و زیان من

اِلهى اِنْحَرَمْتَنى فَمَن ْذَا الَّذى یَرْزُقُنى
خدایا اگر توام محروم کنى پس کیست که روزیم دهد

وَ اِنْ خَذَلْتَنى فَمَنْ ذَاالَّذى یَنْصُرُنى
و اگر تو خوارم کنى پس کیست که یاریم دهد

اِلهى اَعُوذُبِکَ مِنَ غَضَبِکَ وَ حُلُولِ سَخَطِکَ
خدایا پناه برم به تو از خشمت و فرو ریختن عذابت

اِلهى اِنْ کُنْتُ غَیْرَ مُسْتَاْهِل ٍلِرَحْمَتِکَ
خدایا اگر من شایستگى رحمت تو را ندارم

فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجُودَ عَلىَّ بِفَضْلِ سِعَتِکَ
ولى تو شایسته آنى که از زیاده بخششت به من احسان کنى

اِلهى کَاَنّى بِنَفْسى واقِفَهٌ بَیْنَ یَدَیْکَ
خدایا خود را چنان مى نگرم که گویا در برابرت ایستاده

وَ قَدْ اَظَلَّها حُسْنُ تَوَکُّلى عَلَیْکَ
و آن توکل نیکویى که بر تو دارم بر سر من سایه افکنده

فَقُلْتَ ما اَنْتَ اَهْلُهُ وَ تَغَمَّدْتَنى بِعَفْوِکَ
و تو نیز آنچه را شایسته آنى درباره من فرموده و مرا در سراپرده عفو خویش پوشانده اى

اِلهى اِنْ عَفَوْتَ فَمَنْ اَوْلى مِنْک َبِذلِکَ
خدایا اگر بگذرى پس کیست که از تو بدین کار سزاوارتر باشد

و َاِنْ کانَ قَدْ دَنا اَجَلى وَ لَمْ یُدْنِنى مِنْکَ عَمَلى
و اگر مرگم نزدیک شده و عملم مرا به تو نزدیک نکرده

فَقَدْ جَعَلْتُ الاِقْرارَ بِالذَّنْبِ اِلَیْکَ وَسیلَتى
من به ناچار قرار مى دهم اقرار به گناه را وسیله خویش به درگاهت

اِلهى قَدْ جُرْتُ عَلى نَفْسى فِى النَّظَرِ لَها
خدایا من بر خویشتن ستم کردم در آن توجهى که بدان کردم

فَلَهَا الْوَیْلُ اِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَها
پس واى بر او اگر نیامرزیش

اِلهى لَمْ یَزَلْ بِرُّکَ عَلَىَّ اَیّامَ حَیوتى
خدایا پیوسته در دوران زندگى نیکى تو بر من مى رسد

فَلا تَقْطَعْ بِرَّکَ عَنّى فى مَماتى
پس نیکیت را در هنگام مرگ نیز از من مگیر

اِلهى کَیْفَ آیَسُ مِنْ حُسْن ِنَظَرِکَ لى بَعْدَ مَماتى
خدایا من چگونه مأیوس شوم از اینکه پس از مرگ مورد حسن نظر تو واقع گردم

وَ اَنْتَ لَمْ تُوَلِّنى اِلاّ الْجَمیلَ فى حَیوتى
در صورتى که در دوران زندگیم جز به نیکى سرپرستیم نکردى

اِلهى تَوَلَّ مِنْ اَمْرى ما اَنْتَ اَهْلُهُ
خدایا سرپرستى کن کار مرا چنانچه تو شایسته آنى

وَعُدْ عَلَىَّ بِفَضْلِکَ عَلى مُذْنِبٍ قَدْ غَمَرَهُ جَهْلُهُ
و توجه کن بر من به فضل خویش که همچون گنهکارى هستم که نادانیش سراپا او را فرا گرفته

اِلهى قَدْ سَتَرْتَ عَلَىَّ ذُنُوباً فِى الدُّنْیا
خدایا براستى تو گناهانى را در دنیا بر من پوشاندى

وَ اَنَا اَحْوَجُ اِلى سَتْرِها عَلَىَّ مِنْکَ فى الاُْخْرى
که من به پوشاندن آنها در آخرت محتاج ترم

اِذْ لَمْ تُظْهِرْها لاَِحَدٍ مِنْ عِبادِکَ الصّالِحینَ
با اینکه آشکارش نکردى براى هیچیک از بندگان شایسته ات

فَلا تَفْضَحْنى یَوْمَ الْقِیمَهِ عَلى رُؤُسِ الاْشْهادِ
اى خدا پس در روز قیامت در برابر دیدگان مردم مرا رسوا مکن

اِلهى جُودُکَ بَسَطَ اََمَلى وَ عَفْوُکَ اَفْضَلُ مِنْ عَمَلى
خدایا جود و بخششت آرزویم را گستاخ کرده و گذشت تو برتر است از عمل من

اِلهى فَسُرَّنى بِلِقاَّئِکَ یَوْمَ تَقْضى فیهِ بَیْنَ عِبادِکَ
خدایا مرا در آن روزى که میان بندگانت داورى کنى به دیدارت مسرور ساز

اِلهى اعْتِذارى اِلَیْکَ اِعْتِذارُ مَنْ لَمْ یَسْتَغْنِ عَنْ قَبُولِ عُذْرِهِ
خدایا عذرخواهى من به درگاهت عذرخواهى کسى است که بى نیاز نشده از پذیرفتن عذرش

فَاقْبَلْ عُذْرى یا اَکْرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ اِلَیْهِ الْمُسیئُونَ
پس عذر مرا بپذیر، اى بزرگوارترین کسى که گنهکاران به درگاهش معذرت خواهى کنند

اِلهى لاتَرُدَّ حاجَتى وَ لاتُخَیِّبْ طَمَعى
خدایا حاجتم را باز مگردان و طمعم را به نومیدى مکشان

وَ لاتَقْطَعْ مِنْکَ رَجاَّئى وَ اَمَلى
و امید و آرزویم را از درگاهت قطع مفرما

اِلهى لَوْ اَرَدْتَ هَوانى لَمْ تَهْدِنى
خدایا اگر خوارى مرا خواسته بودى راهنمائیم نمى کردى

وَ لَوْ اَرَدْتَ فَضیحَتى لَمْ تُعافِنى
و اگر رسوائیم را مى خواستى تندرستیم نمى دادى

اِلهى ما اَظُنُّکَ تَرُدُّنى فى حاجَهٍ
خدایا گمان ندارم که مرا بازگردانى در مورد حاجتى که

قَدْ اَفْنَیْتُ عُمْرى فى طَلَبِها مِنْکَ
عمر خویش را در خواستن آن از تو سپرى کردم

اِلهى فَلَکَ الْحَمْدُ اَبَداً اَبَداً داَّئِماً سَرْمَداً یَزیدُ
خدایا ستایش خاص توست ستایش ابدى جاویدان همیشگى که فزون شود

وَ لا َبیدُ کَما تُحِبُّ و َتَرْضى
ولى کم نگردد بدان نحو که دوست دارى و خوشنود شوى

اِلهى اِنْ اَخَذْتَنى بِجُرْمى اَخَذْتُکَ بِعَفْوِکَ
خدایا اگر مرا به جنایتم مأخوذ دارى من هم تو را به عفوت بگیرم

وَ اِنْ اَخَذْتَنى ِذُنُوبى اَخَذْتُکَ بِمَغْفِرَتِکَ
و اگر به گناهم بگیرى من هم تو را به آمرزشت بگیرم

وَ اِنْ اَدْخَلْتَنىِ النّارَ اَعْلَمْتُ اَهْلَها اَنّى اُحِبُّکَ
و اگر به دوزخم ببرى بدوزخیان اعلام مى کنم که من تو را دوست دارم

اِلهى اِنْ کانَ صَغُرَ فى جَنْبِ طاعَتِکَ عَمَلى
خدایا اگر عمل من در جنب اطاعت تو کوچک است

فَقَدْ کَبُرَ فى جَنْبِ رَجاَّئِکَ اَمَلى
ولى آرزویم در کنار امید تو بزرگ است

اِلهى کَیْفَ اَنْقَلِبُ مِنْ عِنْدِکَ بِالْخَیْبَهِ مَحْروماً
خدایا چگونه من از پیش تو محروم برگردم

وَ قَدْ کانَ حُسْنُ ظَنّى بِجُودِکَ
با اینکه چنان حسن ظنى من به جود و بخششت داشتم

اَنْ تَقْلِبَنى بِالنَّجاهِ مَرْحُوماً
که مرا مورد رحمت خویش قرار داده با نجات بازم خواهى گرداند

اِلهى وَ قَدْ اَفْنَیْتُ عُمْرى فى شِرَّهِ السَّهْوِ عَنْکَ
خدایا من عمرم را در حرص غفلت از تو سپرى کردم

وَ اَبْلَیْتُ شَبابى فى سَکْرَهِ التَّباعُدِ مِنْکَ
و جوانیم را در مستى دورى از تو از بین بردم و از اینرو

اِلهى فَلَمْ اَسْتَیْقِظْ اَیّامَ اغْتِرارى بِکَ
خدایا بیدار نشدم در آن روزگارى که به کرم تو مغرور بودم

وَرُکُونى اِلى سَبیلِ سَخَطِکَ
و به راه خشم تو متمایل گشته بودم

اِلهى وَ اَنَا عَبْدُکَ و َابْنُ عَبْدِکَ قائِمٌ بَیْنَ یَدَیْکَ
خدایا من بنده تو و فرزند بنده توأم که در برابرت ایستاده

مُتَوَسِّلٌ بِکَرَمِکَ اِلَیْکَ
و به وسیله کرم توبه درگاهت توسل جویم

اِلهى اَنَا عَبْدٌ اَتَنَصَّلُ اِلَیْکَ مِمَّا کُنْتُ اُواجِهُکَ بِهِ
خدایا من بنده اى هستم که مى خواهم از آلودگى آنچه بدان با تو روبرو شدم

مِنْ قِلَّهِ اسْتِحْیائى مِنْ نَظَرِکَ
از بى حیایى خودم در پیش روى تو خود را پاک سازم

وَ اَطْلُبُ الْعَفْوَ مِنْکَ اِذِ الْعَفْوُ نَعْتٌ لِکَرَمِکَ
و از تو گذشت مى خواهم زیرا گذشت وصف شناساى کرم تو است

اِلهى لَمْ یَکُنْ لى حَوْلٌ فَانْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِیَتِکَ
خدایا من آن نیرویى که بتوانم بوسیله آن خود را از نافرمانیت منتقل سازم ندارم

اِلاّ فى وَقْتٍ اَیْقَظْتَنى لِمَحَبَّتِکَ
مگر در آن وقت که تو براى دوستیت بیدارم کنى

وَ کَما اَرَدْتَ اَنْ اَکُونَ کُنْتُ
و آن طور که خواهى باشم

فَشَکَرْتُکَ بِاِدْخالى فى کَرَمِکَ
پس تو را سپاس گویم که مرا در کرم خویش داخل کردى

وَ لِتَطْهیرِ قَلْبى مِنْ اَوْساخِ الْغَفْلَهِ عَنْکَ
و دلم را از چرکیهاى بى خبرى و غفلت از خویش پاکیزه ساختى

اِلهى اُنْظُرْ اِلَىَّ نَظَرَ مَنْ نادَیْتَهُ فَاَجابَکَ
خدایا به من بنگر نگریستن کسى که او را خوانده اى و او پاسخت داده

وَ اْستَعْمَلْتَهُ بِمَعُونَتِکَ فَاَطاعَکَ
و به یارى خویش به کارش واداشته اى و فرمانبریت کرده

یا قَریبَاً لا یَبْعُدُ عَنِ المُغْتَرِّ بِهِ
اى نزدیکى که دور نگردى از آن کس که بدو مغرور گشته

وَ یا جَواداً لایَبْخَلُ عَمَّنْ رَجا ثَوابَهُ
و اى بخشنده اى که بخل نورزد از آنکس که امید نیکیش دارد

اِلهى هَبْ لى قَلْباً یُدْنیهِ مِنْکَ شَوْقُهُ
خدایا دلى به من بده که اشتیاقش به تو موجب نزدیکیش به تو گردد

وَ لِساناً یُرْفَعُ اِلَیْکَ صِدْقُه
و زبانى که صدق گفتارش به سوى تو بالا آید

ُوَ نَظَراً یُقَرِّبُهُ مِنْکَ حَقُّهُ
و نظر حقیقت بینى که همان حقیقتش او را به تو نزدیک گرداند

اِلهى إنَّ مَنْ تَعَرَّفَ بِکَ غَیْرُ مَجْهُولٍ
خدایا کسى که بوسیله تو شناخته شد گمنام نیست

وَ مَنْ لاذَ بِکَ غَیْرُ مَخْذُولٍ
و کسى که به تو پناهنده شد خوار نیست

وَ مَنْ اَقْبَلْتَ عَلَیْهِ غَیْرُ مَمْلُوکٍ
و کسى که تو بسویش رو کنى بنده دیگرى نخواهد بود

اِلهى اِنَّ مَنِ نْتَهَجَ بِکَ لَمُسْتَنیرٌ
خدایا براستی هر کس به تو راه جوید راهش روشن است

وَ اِنَّ مَنِ اعْتَصَمَ بِکَ لَمُسْتَجیرٌ وَ قَدْ لُذْتُ بِکَ یا اِلهى
و هر که به تو پناه جوید پناه دارد و من اى خدا به تو پناه آورده ام

فَلا تُخَیِّبْ ظَنّى مِنْ رَحْمَتِکَ و َلا تَحْجُبْنى عَنْ رَاْفَتِکَ
پس گمانى را که به رحمتت دارم نومید مکن و از مهر خویش منعم مکن

اِلهى اَقِمْنى فى اَهْلِ وِلایَتِکَ مُقامَ مَنْ رَجَا الزِّیادَهَ مِنْ مَحَبَّتِکَ
خدایا جاى مرا در میان دوستدارانت جاى آن دسته از ایشان قرار ده که امید افزایش دوستیت را دارند

اِلهى و َاَلْهِمْنى وَلَهاً بِذِکْرِکَ اِلى ذِکْرِکَ
خدایا در دلم اندازه شیدایى و شیفتگى ذکر خود را پیاپى

وَ هِمَّتى فى رَوْحِ نَجاحِ اَسْماَّئِکَ وَ مَحَلِّ قُدْسِکَ
و همتم را در نشاط فیروز شدناسمائت و محل قدست قرار ده

اِلهى بِکَ عَلَیْکَ اِلاّ اَلْحَقْتَنى بِمَحَلِّ اَهْلِ طاعَتِکَ
خدایا به حق خودت بر خودت سوگند که مرا به محل فرمانبرداریت

و َالْمَثْوَى الصّالِحِ مِنْ مَرْضاتِکَ
جایگاه شایسته اى از مقام خوشنودیت برسانى

فَاِنّى لا اَقْدِرُ لِنَفْسى دَفْعاً وَ لا اَمْلِکُ لَها نَفْعاً
زیرا که من قادر بر دفع چیزى از خود نیستم و مالک سودی هم برایش نیستم

اِلهى اَنَا عَبْدُکَ الضَّعیفُ الْمُذْنِبُ وَ مَمْلُوکُکَ الْمُنیبُ
خدایا من بنده ناتوان گنهکار تو و مملوک زارى و توبه کننده به درگاهت هستم

فَلا تَجْعَلْنى مِمَّنْ صَرَفْتَ عَنْهُ وَجْهَکَ
پس مرا در زمره کسانى که روى از آنها گرداندى

وَ حَجَبَهُ سَهْوُهُ عَنْ عَفْوِکَ
و غفلتشان مانع از گذشت تو گشته قرارم مده

اِلهى هَبْ لى کَمالَ الاِنْقِطاعِ اِلَیْکَ
خدایا بریدن کاملى از خلق بسوى خود به من عنایت کن

وَاَنِرْ اَبْصارَ قُلُوبِنا بِضِیاَّءِ نَظَرِها اِلَیْکَ
و دیده هاى دلمان را به نور توجهشان به سوى خود روشن گردان

حَتّى تَخْرِقَ اَبْصارُ الْقُلوُبِ حُجُبَ النُّورِ فَتَصِلَ اِلى مَعْدِنِ
تا دیده هاى دل پرده هاى نور را پاره کند و به مخزن اصلى

الْعَظَمَهِ وَ تَصیرَ اَرْواحُنا مُعَلَّقَهً بِعِزِّ قُدْسِکَ
بزرگى و عظمت برسد و ارواح ما آویخته به عزت مقدست گردد

اِلهى وَاجْعَلْنى مِمَّنْ نادَیْتَهُ فَاَجابَکَ
خدایا قرارم ده از کسانى که او را خواندى و پاسخت داد

وَ لاحَظْتَهُ فَصَعِقَ لِجَلالِکَ
و در معرض توجه قرارش دادى و او در برابر جلال تو مدهوش گشت

فَناجَیْتَهُ سِرّاً وَ عَمِلَ لَکَ جَهْراً
و از این رو در پنهانى با او به رازگویى پرداختى ولى آشکارا برایت کار کرد

اِلهى لَمْ اُسَلِّطْ عَلى حُسْنِ ظَنّى قُنُوطَ الاْیاسِ
خدایا به خوش بینى من ناامیدى را مسلط مکن

وَ لاَ انْقَطَعَ رَجاَّئى مِنْ جَمیلِ کَرَمِکَ
و امیدم را که به کرم نیکویت دارم قطع مکن

اِلهى اِنْ کانَتِ الْخَطایا قَدْ اَسْقَطَتْنى لَدَیْکَ
خدایا اگر خطاهایم مرا از نظرت انداخته

فَاصْفَحْ عَنّى بِحُسْنِ تَوَکُّلى عَلَیْکَ
پس بدان اعتماد خوبى که به تو دارم از من درگذر

اِلهى اِنْ حَطَّتْنِى الذُّنُوبُ مِنْ مَکارِمِ لُطْفِکَ
خدایا اگر گناهانم بواسطه بزرگواریهاى لطفت مرا بى مقدار ساخته

فَقَدْ نَبَّهَنِى الْیَقینُ اِلى کَرَمِ عَطْفِکَ
ولى در عوض یقین به بزرگ توجه تو مرا هشیار کرده

الهى اِنْ اَنامَتْنِى الْغَفْلَهُ عَنِ الاِسْتْعِدادِ لِلِقاَّئِکَ
خدایا اگر بى خبرى از آماده شدن براى دیدارت مرا به خواب فرو برده

فَقَدْ نَبَّهَنِى الْمَعْرِفَهُ بِکَرَمِ آلاَّئِکَ
ولى در عوض معرفت به بزرگ نعمتهایت مرا بیدار کرده

اِلهى اِنْ دَعانى اِلَى النّارِ عَظیْمُ عِقابِکَ
خدایا اگر بزرگ کیفرت مرا به دوزخ مى خواند

فَقَدْ دَعانى اِلَى الْجَنَّهِ جَزیلُ ثَوابِکَ
ولى در مقابل پاداش فراوانت مرا به بهشت دعوت مى کند

اِلهى فَلَکَ اَسْئَلُ وَ اِلَیْکَ اَبْتَهِلُ وَ اَرْغَبُ
خدایا پس از تو خواهم و بسوى تو زارى کنم و بگریم

و َاَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و از تو خواهم که درود فرستى بر محمد و آل محمد

وَ اَنْ تَجْعَلَنى مِمَّنْ یُدیمُ ذِکَرَکَ و َلا ویَنْقُضُ عَهْدَکَ
و مرا از کسانى قرارم دهى که پیوسته به یاد توأند و پیمانت را نمى شکنند

وَ لایَغْفُلُ عَنْ شُکْرِکَ وَ لایَسْتَخِفُّ بِاَمْرِکَ
و از شکر تو غافل نشوند و دستور تو را سبک نشمارند

اِلهى وَ اَلْحِقْنى بِنُورِ عِزِّکَ الاْبْهَجِ فَاَکُونَ لَکَ عارِفاً وَ عَنْ سِواکَ مُنْحَرِفاً
خدایا برسان مرا به نور درخشان عزتت تا عارف به ذاتت باشم و از غیر تو روگردان باشم

وَ مِنْکَ خاَّئِفاً مُراقِباً یا ذَاالْجَلالِ و َالاِْکْرامِ و َصَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ
و از تو ترسان و نگران باشم اى صاحب جلالت و بزرگوارى و درود خدا بر محمد

رَسُولِهِ وَ الِهِ الطّاهِرینَ وَ سَلَّمَ تَسْلیماً کَثیراً.
پیامبرش و بر آل پاکش باد و سلام بسیار بر ایشان باد.

– پورتال آسمونی Asemooni.com