خانه آبشار،‌ آرامش‌بخش‌ترین خانه دنیا در پنسیلوانیا

1. خانه
2. جهان
3. آمریکای شمالی

خانه آبشار، خانه ای در دل طبیعت اثر معمار برجسته امریکایی فرانک لوید رایت است که هر بیینده‌ای را محسور خود می کند. خانه آبشار امروزه یکی از پربازدیدترین خانه‌های دنیاست. با چه نیوز همراه شوید تا با این خانه شگفت‌انگیز آشنا شوید.

فرانک لوید رایت

فرانک لوید رایت به تحقیق یکی از مهمترین وخلاق ترین معماران ونظریه پردازان قرن بیستم می باشد. این معمار در طی ۹۰ سال عمر پر بار خود (۱۹۵۹-۱۸۶۹) بیش از ۶۰ سال فعالیت مستمر معماری داشته وحدود ۵۶۰ ساختمان اجرا نموده است.

تاثیر رایت در معماری مدرن چندان است که نمی توان معماری او را در یک بخش مورد مطالعه قرار داد. یکی از ویژگیها واحتمالاً مهمترین آنها کیفیتی است که رایت آن را معماری ارگانیک می نامید.

مراد رایت از معماری ارگانیک چه بود؟ به اعتقاد گیدیون که قدر آثار رایت را نیک می دانست، این معمار توفیق نیافت با زبان و کلمات به توصیف و توضیح این اصطلاح ساخته و پرداخته خویش موفق شود. پاره ای از اروپائیان نیز تعبیری خاص از معماری ارگانیک دارند که احتمالاً منبع آن همان اندیشه ها و گفتارهای رایت است، ولی آن را بیشتر به معماری عملکردی یا معماری توجیهی تعبیر کردند. اما اگر رایت در تعریف ارگانیک به زبان کلمات توفیق نیافت، تعریف و تعبیر وی از این واژه، یا دقیقتر بگوییم از این کیفیت، در زبان معماری کاملاً موفقیت آمیز و به راستی ستودنی است. این کیفیت در پاره ای از آثار رایت بیشتر متجلی می شود و درخانه آبشار به اوج اعتلا می رسد آن نوع معماری را به عرصه وجـود می آورد که چـون عوامـل طـبیعی مانند سنگ و درخت و گیاه و گـل از درون طبیعـت می شکفد و اصالت و قوت آن نیز در همین از درون شکفتگی و طبیعی بودن آن است. از این رو، در این نوع معماری هیچ تصنعی وجود ندارد و معماری واقعا معماری است. این تعریف و یا به تعبیر اروپایی آن کیفیت، که در سطور بالا به آن اشاره کردیم نزدیک می‌کند، زیرا عدم تصنع، در این متن معنایش می‌تواند این باشد که هیچ فرمی بدون توجیح و دلیل پدید نیامده است و همان گونه که مظاهر طبیعت توجیح پذیرند، برای هر فرم از این نوع معماری، توضیحی می‌توان فرض کرد.

از مشخصه‌های بارز ساختمان های طراحی شده توسط رایت می‌توان به پنجره های سرتاسری، کنسول نمودن بام ونمایش افقی آن به موازات سطح زمین مسطح ونشان دادن مصالح در ساختمان اشاره کرد. از جمله شاخص‌ترین نمونه‌های این ساختمانها می توان به خانه روبی در حومه شیکاگو نام برد.

در اوایل قرن بیستم که به تدریج ایده‌های رایت در ساختمانهایش شکل می‌گرفت، دراروپا و امریکا تکنولوژی به سرعت در حال گسترش و پیشرفت بود. این پیشرفت در زمینه های معماری، از نظر تئوری واجرایی بسیار مشهود و بارز بود.

اگر چه رایت با تکنولوژی مدرن مخالفتی نداشت،ولی وی آن را به عنوان غایت وهدف تلقی نمی‌کرد. به اعتقاد رایت ، تکنولوژی وسیله‌ای است برای رسیدن به یک معماری والاتر که از نظر وی همانا معماری ارگانیک بود.

او در ۲۰ می ۱۹۵۳ در تلیسین معماری ارگانیک را با عبارت ذیل تعریف کرد:

۱-طبیعت: فقط شامل محیط خارج مانند ابرها،درختان وحیوانات نمی شود بلکه شامل داخل بنا واجزا ومصالح آن نیز می باشد

۲-ارگانیک: به معنای همگونی وتلفیق اجزا نسبت به کل وکل نسبت به اجزا می باشد.

۳- شکل تابع عملکرد: عملکرد صرف صحیح نمی باشد بلکه تلفیق فرم وعملکرد واستفاده از ابداع وقدرت تفکر انسان در رابطه با عملکرد ضروری است. فرم و عملکرد یکی هستند.

۴- لطافت: تفکر وتخیل انسان باید مصالح وسازه سخت ساختمان را به صورت فرمهای دلپذیر و انسانی شکل دهد.همانگونه که پوشش درخت وگلهای بوته‌ها،شاخه‌های آنها را تکمیل میکند. مکانیک ساختمان باید در اختیار انسان باشد ونه با العکس .

۵- سنت: تبعیت ونه تقلید از سنت اساس معماری ارگانیک است.

۶- تزئینات: بخشی جدایی ناپذیر از معماری است.رابطه تزییات به معماری همانند گلها به شاخه های بوته می باشد.

۷- روح: روح چیزی نیست که به ساختمان القا شود بلکه باید در درون آن باشد واز داخل به خارج گسترش یاید.

۸-بعد سوم: بر خلاف اعتقاد عمومی، بعد سوم عرض نیست، بلکه ضخامت وعمق است.

۹-فضا: عنصری است که دائما باید در حال گسترش باشد. فضا یک شالوده پنهانی است که تمام ریتمهای ساختمان باید از آن منبعث شوند و در آن جریان داشته باشند.

رایت معتقد بود که ماهیت مصالح در ساختمان می‌بایست نشان داده شود به گونه ای که شیشه به عنوان شیشه، سنگ به عنوان سنگ و چوب به عنوان چوب به کار برود.

خانه اولیه رایت به نام خانه های دشتهای مسطح معروف بودند، زیرا این خانه ها که غالبا در حومه شهر شیکاگو ساخته شده بودند، در تلفیق وهماهنگی با دشتهای مسطح و سرسبز این نواحی طراحی شده بودند.

خانه آبشار، یک اثری هنری منحصر به فرد

دانلود ویدیو

خانه آبشار یکی از بزرگترین هدایای الهی وحاصل تجربه ذهن انسان بر روی کره خاکی است، تا به حال هیچ بنایی تا این اندازه با هماهنگی و هارمونی بیان نشده است، مهمترین نکته در آن حفظ آرامش جنگل و رود و صخره است وهمه اینها به‌علاوه ساختار خانه شما را به آرامش و گوش دادن به صداهای گوش نواز دعوت می‌کنند آن هم نه هر صدایی! بلکه صدای موسیقی آب و آبشار. این خانه راهی است برای رسیدن به آرامش” فقط نگاه بوم شناختی این مدل “کارایی دقیق از درختها “Underbrush” بوته‌ها” جزییات سنگ روی پل و جزییات سنگ بر روی زمین را نشان می‌دهد.

رنگ عالی در آب تکان می‌خورد و ظاهرآ حرکت آبشار این مدل با واقعیت یک اثر هنری می‌سازد. تنها انتخاب خاص مواد و دید معمارانه است که به کیفیت مدلها کمک میکند، تا موزه‌مان همواره بهتر شود. ترکیب ساختمان نشان می‌دهد جزییات ساختاری تحت تراس(بهار خواب)ظاهر معجر دقیق با شیب به سمت پایین و به سمت آب ، پا می‌گذارد. آشپزخانه منحصر به فردی که به “ورودی اضافه شده از جاده “Walkway overdrive”و درب خروج متفاوت وکشت کننده های سقف و… تمامی اینها علامت جمع عنصرهای منحصر بفردی دیگر از دیدی معمارانه و همچنین سهم این تکه آموزشی تفریحی، هنری و یکی از نمونه‌های شاخص معماری اقامتی در بستر طبیعی(جنگلی-کوهستانی)است.

یکی از مهمترین خصوصیت های این بنا هماهنگی آن با محل ساختش می‌باشد یعنی به جای اینکه یک عنصر اضافی در مکان ساختش باشد طوری ساخته شده است که نظم طبیعت اطرافش را بر هم نزند!!

کف ها و بام‌های خانه آبشار به طور چشمگیری پیش آمده است.اسکلت خانه به وسیله بتون مسلح اجرا شده است.سطح شناور خانه آبشار طنین انداز جریان مسیل آبشار خواهد بود.ترکیبی مناسب به وسیله عناصر بصری از قبیل پلکان و دودکش با نمائی از سنگ و سطحی زبر صمیمیت یافته‌اند.هر جزئی از طرح تدائی کننده دید رایت از جعبه‌ای منفجر شده می‌باشد.کف‌ها و سقف‌ها به صورت مستقلی به سمت خارج گسترش یافته‌اند.عناصر قائم این جریان به سوی آسمان گسترش داده شده‌اند و پنجره‌ها در گوشه‌های اتاق ملاقات می‌شوند که همان سرچشمه محدود کردن فرسایش می‌باشد. رایت در طراحی” فضاهای داخلی را در پیوستگی با دنیای خارج قرار داده وفضاها و خانه را درمحیط طبیعی اطرافش ذوب کرده است.او اساسآ قصد داشت که خانه را در زورق و برگی طلائی به وسیله تقلید از تغییر رنگ برگ‌ها بپوشاند تا بدینسان خانه آبشار را به تغییر فصلها و عبور و مرور زمان متصل کند.

ایده‌ی تراس‌های پیش آمده خیلی زود به ذهن رایت خطور کرد. رایت از همان مصالح مدرنیسم جهانی استفاده کرد‌; بالکن‌ها رنگی روشن دارند اما به دلیل نقش ساختاری از بالکن‌های آلمانی و فرانسوی ضخیم‌ترند.سرتاسر بنا شیشه به صورت افقی پیچ شده و پیش آمدگی‌های زیبا و شگرفی دارد. این خانه در بیشتر قسمت‌ها , دارای فضای باز است و تقریبا هر اتاق دارای یک تراس می‌باشد که تا خارج از محدوده‌ی دیوارهای بنا کشیده شده است; چرا که در طراحی آن سعی شده است تا حد ممکن تعداد دیوارها کم و شفافیت در فضا رعایت شود. پیوستگی مصالح کاربردی برای کف‌ها ,  ورودی و تراس‌ها, محدوده‌های داخلی و خارجی بنا را با هم یک دست کرده است. طراحی دکوراسیون و نورپردازی نیز بر عهده‌ی خود رایت بوده است.

خانه آبشار مهمترین خانه‌ی شخصی طراحی شده توسط فرانک لوید رایت است و در سال ۱۹۳۷ ساخته شده بسیار خوب بیانگر عقیده ی رایت، مبنی بر (یک ساختمان باید جزیی از طبیعتی باشد که در آن واقع شده است) می‌باشد.این بنای ترکیب شده با منظره‌ای بی‌نظیر و شکل یافته از عناصر ساده‌ای همچون سنگ‌های طبیعت اطراف، بتون، شیشه و فولاد به طرزی باورنکردنی با محیط خود همخوان شده است. خانه آبشار مصداق بسیار خوب این گفته‌ی رایت است که (هیچ کس زیبایی خاص یک سایت “موقعیت ساخت بنا” را تا موقعی که من بنایی آنجا نسازم درک نمی‌کند.)

اگرچه در نگاه اول، صفحات عریض بتونی خانه با طبیعت و درختان اطراف، بیگانه به نظر می رسد؛ ولی با نگاه و توجهd هوشمندانه می‌توان به انتظام بین خانه و طبیعت که نتیجه ی خلاقیت هنرمندانه‌ی رایت است، پی پرد. خانه بر روی آبشار معلق بوده و آب از کنار دیوارهای سنگی آن به پایین می‌ریزد و خانه که به طرز ماهرانه ای بر روی صخره ی آبشار قرارگرفته، چنان با طبیعت اطراف عجین شده که گویی جزیی از صخره بوده و به صورت ارگانیک، در طول سالیان دراز بوجود آمده است.دیدی از بنا به سمت صخره ی آبشار و دید دیگر آن به سمت جنگل و درختان می‌باشد.

طراحی داخلی

وی نیز در طراحی داخلی سعی کرده است که از مصالح طبیعی استفاده کند. سنگ، چوب … سکنه خانه آبشار به وسیله دریچه‌ای شیشه‌ای در کف پذیرائی شاهد طنین جریان آب مسیل آبشار خواهند بود و به وسیله این دریجه شیشه‌ای کف مسیل را خواهند دید. خانه شان جنگل را پشت در نگاه نخواهد داشت آنها تنه درخت‌ها را بوسیله برشهایی در تراس و کشت کننده‌های سقفی نگاه خواهند داشت. دید به سوی خارج خواهد رسید و هیچ دیواری دید را قطع نخواهد کرد.منظره جنگل در پنجره ها قاب خواهند شد.طلوع آفتاب از میان طاق‌های بتنی خواهد بود که زورق رنگ طلائی تیره خواهد بود که به وسیله سنگهای طبیعی اطراف در لایه های افقی وعمودی بر نما خواهند بود. این سنگها ستون ها و لوله بخاری بلند گرما دهنده را خواهند ساخت و خانه در مسیری ساخته خواهد شد که بیانگر بافت وساختارش باشد.

بنابراین خانه خواهد توانست شرحی از چرخه فصلها باشد ونه صرفآ یک تصویر دیده شده در ارتباط با یک آبشار.

این اثر یک جسم حجیم اما ظریف است که به وسیله طبیعت احاطه شده و جزیی از آن شده است. در واقع تنها به طبیعت اضافه شده بدون این که چیزی از آن کم کند .

این خانه در واقع چیزی بیش از یک اثرهنری در پشت خود پنهان کرده است. تمام اندازه‌ها به طرز شگفتی از یک نیروی بی پایان طبیعی انرژی می‌گیرند. در واقع این خانه و آن آبشار با هم هماهنگ و عجین شده است و درواقع ترکیبی ساخته اند که هر چشمی آرزوی دیدن آن را دارد.

معماری ارگانیک در خانه آبشار

دانلود ویدیو

آنچه در خانه آبشار مفهوم ارگانیک را از مستدل بودن هر جزء یا فرم آن فراتر می برد، نخست پیوستگی طبیعی تمام اجزای آن است و سپس آمیختن آنها با مظاهر طبیعت که این خانه به راستی جزئی از آن شده است. وجود آبشاری روان در دل این ساختمان نه تنها آن را شگفت انگیز و تماشایی می‌کند، بلکه آن را جزئی از طبیعتی می‌کند که این ساختمان در میان آن بنا شده است. پاره‌ای از منتقدان این پرسش را مطرح ساخته‌اند که آیا آبشار از درون خانه نیز به دید می آید یا خیر؟ جواب این پرسش البته منفی است. اما معماری تا چه اندازه فقط باید در خدمت گروهی خاص و مقصودی معین باشد؟ به معماری باید به عنوان جزئی از محییط نگریست و از این لحاظ، این اثر رایت با توجه به مقصودی که بر معماری مرتبت است پاسخی بس موفقیت آمیز یافته است. اما تازه همین برون ساختمان، همین ارگانیک بودن آن، به درون ساختمان نیز تنوعی دلپذیر داده است. به جای حجمهای واضح و یکنواخت و ملال انگیز، هر گوشه درون این ساختمان داستانی جالب توجه دارد اگر چه آبشار از درون خانه دیده نمی شود، همین شکفتگی از درون که روح و معنای ارگانیک است این داستانهای جالب را پدید آورده است. ونتوری که موضوع تضاد و پیچیدگی را در معماری مطرح می سازد، بی آنکه سخنی از این اثر برجسته رایت به میان آورد، او را ساده گرا و معماریش را معماری روستایی معرفی می کند، اما خود ونتوری چه از نظر تضاد و پیچیدگی و چه از هیچ نظر دیگر در معماری نتوانسه حتی اندکی به آثار رایت نزدیک شود، و این از پاره‌ای جهات و در موارد متعدد از مشکلات بزرگ معمارانی است که چون ونتوری خود را از قید و بندهای مدرن رسته می بینند. بت شکنی آنها ممکن است و می تواند موجه باشد، اما در سرودن شعرِ آزادی که جانشین این تقید شود موفق نبوده‌اند.

آنچه از کیفیت ارگانیک معماری رایت بر می خیزد و به ویژه در خانه آبشار وی مجسم است و برای ما حائز اهمیت بسیار، تندیس گونه بودن آن است. اگر به تعبیر تندیس گری را ترکیب حجم‌ها و بازی فضاهای پر و خالی تعریف کنیم ، خانه آبشار به راستی تندیسی است که در فضا قد بر می افرازد، تندیسی که یکسره ساخته و پرداخته آدمی نیست، بلکه حاصل ترکیب حجمها و فضاهای طبیعی است که به صورت تخته سنگهای خشن و دست نخورده در این ترکیب جلوه گر می شود و نیز حجمهای تراشیده از بتن که صاف و صیقل خورده به نظر می رسند و بخش دیگری از ترکیب را به پدید می آورند. دو دیوار عمودی سنگی (از سنگهای طبیعی تراش خورده و بر هم نهاده شده) در واقع پیوند (rapport)  این ترکیب را به وجود می‌آورند و مظاهر طبیعی ترکیب (سنگهای نخراشیده) و مظاهر ساخته و پرداخته آدمی (حجمها صاف بتنی) را به یکدیگر متصل می‌سازد . اهمیت این کیفیت تندیسگونه برای ما در این است که همین کیفیت که مدتی در معماری مدرن و از جمله به سبب سبک جهانی به فراموشی سپرده شده بود، دوباره در دهه شصت (و شاید اندکی زودتر، اگر رونشان لوکوربوزیه را ملاک قرار دهیم) از خواب زمستانی خود سر برداشت و در معماری تجلی کرد و اکنون، البته به گونه ای دیگر و به تعابیری متنوع‌تر، در آثار معماری معاصر ما متجلی است.

موارد طراحی و اجرائی که رایت برای این خانه ویلایی در نظر گرفته بود می توان در هشت مورد ذیل خلاصه نمود.

– حداقل دخالت در معماری طبیعی

– تلفیق حجم ساختمان با محیط طبیعی به گونه‌ای که هر یک مکمل دیگری باشند.

– ایجاد فضاهای خارجی بین ساختمان و محیط طبیعی

– تلفیق فضای داخل با خارج

– نصب پنجره های سرتاسری و از بین بردن گوشه اتاق

– استفاده از مصالح محیط طبیعی مانند صخره ها و گیاهان چه در داخل و چه در خارج بنا

– نمایش مصالح به همان گونه که هست، چه سنگ باشد چه چوب و یا آجر

– استمرار نمایش مصالح از داخل به خارج بنا

این طرح در سال ۱۹۷۷ در نظرخواهی بهترین طرح معماری معاصر، که از سوی مجله Architecture Record انجام شد به عنوان نخست دست یافت.

خانه آبشارکه برای “جی.ادگارد کافمن”، تاجر ثروتمند پیتسبورگی، ساخته شده،در سال ۱۹۶۲ به (سازمان حفاظت از جنگل و منابع طبیعی پنسیلوانیا ی غربی) اهدا گردید.در میان خانه های طراحی شده توسط”فرانک لوید رایت”، تنها خانه ی آبشار است که تغییر نیافته و حتی هنوز اثاثیه ی اصلی آن حفظ شده است.