نقد و بررسی فیلم جکی ( Jackie )

ژاکلین کندی یکی از مهمترین افراد در تاریخ سیاسی معاصر ایالات متحده محسوب می شود. او که همسر جان اف کندی، رئیس جمهور سابق آمریکا که ترور شد بود، اولین فردی بود که عنوان « بانوی اول » را به خود اختصاص داد و برخلاف همسران روسای جمهور مختلف آمریکا، نقش پررنگی در مناسبات سیاسی ایفا می کرد و به دلیل سابقه مطبوعاتی که داشت، تسلط کاملی نیز بر حوزه رسانه و مطبوعات داشت. ژاکلین کندی البته خیلی خوش شانس نبود چراکه همسرش جان اف کندی در جریان یک ترور که جزئیات دقیق آن هرگز مشخص نشد از دنیا رفت و او پس از آن مشکلات روحی و روانی بسیاری را پشت سر گذاشت اما در تمام آن روزها با قدرت سعی در مدیریت شرایط بحرانی اش داشت.

ژاکلین کندی پس از گذشت چند سال از ترور جان اف کندی تصمیم به ازدواج مجدد گرفت و در حالی که به شدت از سوی جامعه آمریکا مورد انتقاد قرار می گرفت،با کارآفرین ثروتمند یونانی، ارسطو اوناسیس ، که یک عکس معروف عجیب و غریب هم از حضورش در ایران ثبت شده ازدواج کرد اما پس از مدتی اوناسیس هم از دنیا رفت و ژاکلین مجددا به آمریکا بازگشت تا فعالیت های اجتماعی اش را ادامه دهد و در نهایت در سال 1994 نیز از دنیا رفت.

ساخت فیلم « جکی » براساس زندگی واقعی ژاکلین کندی پروژه بلند مدتی بود که نخستین بار قرار بود دارن آرونفسکی کارگردانی آن را برعهده بگیرد و ریچل وایز نیز ایفاگر نقش بانوی اول باشد. اما در نهایت پس از اینکه کارگردانان بسیاری نظیر اسپیلبرگ نیز به ساخت این اثر ابراز تمایل کردند، کارگردان شیلیایی پابلو لورین ساخت این فیلم را برعهده گرفت و ناتالی پورتمن هم بازیگر نقش ژاکلین کندی شد.

داستان فیلم درباره بانوی اول آمریکا ( ناتالی پورتمن ) در دوران قبل و پس از قتل جان اف کندی می باشد که قرار است بحران هایی که او پس از این اتفاق پشت سر گذاشته را به مخاطب نشان دهد تا تماشاگر نیز بیشتر از ژاکلین کندی و آنچه که پشت سر گذاشته بداند.

در طی سالهای گذشته آثار زیادی درباره زندگی و مرگ جان اف کندی ساخته شده که در اغلب این آثار نیز ژاکلین کندی به عنوان شخصیت فرعی حضور داشته است. اما مشخصاً مخاطب در « جکی » فرصت بیشتری برای نزدیک شدن به این شخصیت پیدا کرده و می تواند او را در حساس ترین لحظات زندگی اش بر روی پرده نقره ای سینما ببیند.یکی از ویژگی های مثبت « جکی » دقت دربازسازی رویدادهای تاریخی است که مهمترین آن مراسم مشهور تشییع پیکر جان اف کندی می باشد که با جزئیات فراوان به تصویر کشیده شده و قاب بندی های مناسب هم بر تاثیرگذار بودن آن افزوده است. پابلو لورین در مجموع در بخش هایی که منابع کافی تصویری برای بازسازی دقیق از موقعیت های واقعی وجود داشته کم نقص عمل کرده و از این حیث تسلط او بر جزئیات صحنه تحسین برانگیز است.

با اینحال داستان اصلی خیلی هم مطابق واقعیت جلو نمی رود و بخش های اعظمی از آن توسط نویسندگان در داستان گنجانده شده که از جمله مهمترین آنها می توان به رفتارهای ژاکلین کندی در خلوت خودش اشاره کرد که ویژگی های سینمایی در آن گنجانده شده تا تاثیرگذاری بیشتری بر روی مخاطب داشته باشد. در این بخش بیشتر داستان متمرکز بر روح قدرتمند ژاکلین و تصمیم گیرهای حساس او در دوران پس از ترور کندی می باشد که قرار است از او بانویی آهنین ترسیم شود و فیلم در این راه نیز تا حدودی موفق می شود.

سازندگان « جکی » قصد نداشته اند با ساخت این فیلم بار دیگر به داستان ترور جان اف کندی و حواشی عجیب و غریب آن اشاره نمایند. اینبار داستان درباره زنی قدرتمند است که به یکباره فرو می پاشد اما هرگز اجازه نمی دهد تا میراثی که به همراه همسرش بر جای گذاشته به پایان برسد و برای این منظور نیز بهترین و سخت ترین تصمیمات ممکن را اتخاذ می کند. فیلم در به تصویر کشیدن اقتدار بانوی اول آمریکا تمام تلاش خود را انجام می دهد اما این تلاش در لحظاتی از داستان نیز از کنترل خارج می شود و فیلم سوالات مستقیمی نظیر « چه کسی داستان تو رو بازگو خواهد کرد ؟ » را مطرح می کند که باعث می شود اثر پیامش مستقیم به سوی مخاطبش شلیک شود و برخلاف بخش هایی از فیلم که مخاطب در قالب موقعیت و لحظات تنهایی می بایست به عمق احساسات ژاکلین پی ببرد، مستقیماً با پیامهایی مواجه می شود که فاقد ظرافت پرداخت هستند.

با اینحال ناتالی پورتمن به خوبی توانسته تصویری به یاد ماندنی از شخصیت ژاکلین کندی ترسیم نماید. پرتره ای که می بایست غم بی پایان و البته ایستادگی و مقاومت در برابر شکنندگی که هرلحظه محتمل به نظر می رسید را نمایان می ساخت. بازی پورتمن مخصوصاً در زمانی که او نگاهی خیره دارد و کلامش را از طریق نگاهش منتقل می نماید تماشایی است. پورتمن اگرچه از لحاظ ظاهری خیلی شباهتی به ژاکلین ندارد و حتی قد و قامتش نیز متفاوت از وی می باشد، اما تا جایی که امکان داشته سعی کرده رفتارهای ظاهری او را تقلید نماید و باید گفت تلاش او برای بازی در این نقش قابل قبول به نظر می رسد.

« جکی » اثری است که به خوبی توانسته دنیای ژاکلین کندی و لحظاتی که بر او گذشته را بازسازی نماید و تصویر این بازسازی نیز تماشاگران ( مخصوصاً مخاطبان آمریکایی اش ) را تحت تاثیر قرار می دهد. ژاکلین کندی برای مردم ایالات متحده جایگاهی ویژه دارد و حتی بسیاری از آنان معتقدند که اگر وی در کنار جان اف کندی نبود، کندی هرگز نمی توانست موقعیت فعلی خود نزد مردم آمریکا را داشته باشد. با اینحال تصویری از که ژاکلین کندی در « جکی » ترسیم می شود بیشتر مدیون ذهن خلاق نویسندگان فیلم می باشد که سعی در اسطوره سازی از وی داشته اند؛ هرچند که در نهایت به نظر می رسد دنیا می بایست به او و شرایطی که پشت سر گذاشت احترام بگذارد.

منتقد : میثم کریمی

جکی :

Jackie

کارگردان : Pablo Larraín

نویسنده : Noah Oppenheim

بازیگران :

Natalie Portman …Jackie Kennedy

Peter Sarsgaard … Bobby Kennedy

Greta Gerwig … Nancy Tuckerman

Billy Crudup … The Journalist

John Hurt … The Priest

رده سنی : R ( مناسب برای افراد بالای 17 سال)

ژانر : بیوگرافی   

زمان : 99 دقیقه