پرکاری پاراتیروئید چیست؟

1396-10-20

پرکاری غده پاراتیروئید, درمان دارویی پاراتیروئید

همه چیز درباره پرکاری پاراتیروئید

پرکاری پاراتیروئید در نتیجه فعالیت بیش از حد غده تیروئید که هورمون های مترشحه از آن در تنظیم تمام فعالیت های بدن نقش دارند، ایجاد می شود. در نتیجه تولید هورمون های تیروئید بیش از حد افزایش می یابد. پرکاری تیروئید بزرگسالان ۲۰ تا ۵۰ ساله و عمدتاً زنان را گرفتار می کند.

پرکاری پاراتیروئید (hyperparathyroidism) یا هیپرپاراتیروئیدیسم عبارت است از افزایش مفرط هورمون پاراتیروئید در گردش خون به علت افزایش فعالیت یک یا چند غده از چهار غده پاراتیروئید که در بدن وجود دارد.

این غده های بیضی شکل و به اندازه دانه برنج در گردن جای دارند. غده های پاراتیروئید، هورمون پاراتیروئد تولید می کنند. این هورمون به حفظ تعادل مناسب میان کلسیم در گردش خون و در بافت هایی کمک می کند که برای کارکرد درست به کلسیم نیاز دارند.

علل‌ پرکاری پاراتیروئید

– تومورهای‌ خوش‌خیم‌ پاراتیرویید

– گاهی‌ در اثر بزرگ‌ شدن‌ غدد پاراتیرویید بدون‌ علت‌ مشخص‌

عوامل تشدید کننده بیماری پرکاری پاراتیروئید

• وجود یک‌ بیماری‌ اخیر، به‌ خصوص‌ اختلالات‌ غدد درون‌ریز

• سابقه‌ راشیتیسم‌ یا کمبود ویتامین‌ د

• نارسایی‌ کلیه‌

• مصرف‌ مسهل‌ها

• مصرف‌ داروی‌ دیژیتال‌

• زنان‌ بالای‌ 50 سال‌

عوامل تشدید کننده بیماری پرکاری پاراتیروئید

علائم و نشانه های پرکاری پاراتیروئید

علائم هیپرتیروئیدیسم مشابه مشکلاتی است که در سایر بیماری ها پیش می آید به همین علت تشخیص آن برای پزشک شما کمی دشوار خواهد بود ولی به هر حال علائم و نشانه هایی دارد که عبارتند از:

◊ کاهش وزن ناگهانی حتی در زمانی که اشتهای شما و برنامه غذایی تان نرمال است و یا حتی افزایش غذای مصرفی هم داشته اید.

◊ افزایش ضربان قلب به طور عادی بیش از 100 ضربه در دقیقه ،ضربان قلب نامنظم و فشار قلب

◊ افزایش اشتها

◊ عصبانیت و کج خلقی

◊ لرزه که معمولا در دست ها و انگشتان دیده می شود.

◊ تعریق

◊ تغییر در الگوی دفع مدفوع به خصوص افزایش دفع مدفوع

◊ خستگی و ضعف ماهیچه

◊ اشکال در خواب

معمولا در بزرگسالان یا هیچ یک از علائم مشاهده نمی شود و یا یکی از علائم را به صورت خفیف نشان می دهند مانند افزایش ضربان قلب، عدم تحمل گرما، خستگی زود هنگام در هنگام فعالیت های روز مره.

عوارض پرکاری پاراتیروئید

هیپرتیروئیدیسم می تواند عواقب متعددی را به دنبال داشته باشد که عبارتند از:

¤ مشکلات قلبی: یکی از جدی ترین مشکلات هیپرتیروئیدیسم درگیر کردن قلب است که شامل افزایش ضربان قلب و ضربان نامنظم قلب است که این عوارض با درمان مناسب قابل درمان هستند.

¤ شکنندگی استخوان: هیپر تیروئیدیسم درمان نشده می تواند سبب ضعف و شکنندگی استخوان ها (استئوپروز) شود مقاومت استخوان های شما تا حدی به مقدار کلسیم و سایر مینرال های موجود در آن ها بستگی دارد مقادیر بالای هورمون تیروئید توانایی بدن برای نگهداری کلسیم در استخوان ها را ضعیف می کند.

¤ مشکلات چشم: افرادی با بیمای چشمی Gravesدچار مشکلات چشمی مانند بیرون زدگی، قرمزی و یا تورم، حساسیت به نور ،دید تار و دید دوتایی می شود.

¤ پوست قرمز و متورم: در بعضی موارد نادر افرادی با بیماری پوستی Gravesپوست تحت تاثیر قرار می گیرد و سبب قرمزی و تورم پوست به خصوص در ساق و کف پا می شود.

¤ تیروئید سمی: هیپر تیروئیدیسم می تواند شما را در خطر تیروئید سمی قرار دهد و به صورت ناگهانی علائم را شدت دهد و منجر به تب، افزایش ضربان قلب و گاهی اوقات سبب هذیان گویی شود، اگر این علائم را دیدید سریعا در پی درمان باشید.

علائم هیپرتیروئیدیسم مشابه مشکلاتی است که در سایر بیماری ها پیش می آید

آزمایش های تشخیصی پرکاری پاراتیروئید

بررسی‌های‌ تشخیصی‌ عبارتنداز:

– تاریخچه دارویی و بررسی جسمانی: در طول تست پزشک شما سعی می کند لرزش های خفیف را در دستتان زمانی که دستتان به حالت کشیده در می آید، واکنش های شدید، تغییرات چشمی و حرارتی و رطوبت پوستی را تشخیص دهد. همچنین پزشک شما غده تیروئید شما را زمانی که آب دهانتان را می بلعید امتحان می کند.

– تست خون: تشخیص پزشک می تواند به وسیله آزمایش های خون که سطح تیروکسین و TSHدر خون را می سنجد تثبیت شود.

مقادیر بالای تیروکسین و مقادیر پایین یا عدم وجود TSHنشانه ی پرکاری تیروئید است، مقدار TSH مهم است زیرا این هورمونی است که پیام هایی را به غده تیروئید برای تولید بیشتر تیروکسین می فرستد، این تست به خصوص برای بزرگسالان که علائم سنتی هیپر تیروئیدیسم را ندارد لازم است.

اگر تست خون نشان دهنده ی هیپر تیروئیدیسم باشد پزشک شما یکی از آزمایش های زیر را برای تشخیص علت پرکاری شما تجویز می کند.

– آزمایش جذب ید رادیو اکتیو: جهت انجام این آزمایش شما یک دوز کوچک خوراکی از ید رادیو اکتیو را دریافت می کنید بعد از گذشت زمان ید در غده تیروئید شما تجمع پیدا می کند.

زیرا غده تیروئید شما از ید جهت تولید هورمون ها استفاده می کند شما می توانید در فواصل زمانی 2، 6 و یا 24 ساعت و یا در بعضی موارد در هر سه فاصله مورد بررسی قرار گیرید که مشاهده شود چه میزان ید توسط غده تیروئید شما جذب شده است.

– اسکن تیروئید: در طول این تست مقداری ایزوتوپ رادیو اکتیو به ورید قسمت داخلی آرنج شما و در بعضی مواقع به ورید دست شما تزریق می شود.

پرکاری غده پاراتیروئید

درمان‌ پرکاری پاراتیروئید

درمان دارویی

دیورتیک‌ها (داروهای‌ ادرارآور) برای‌ زیاد کردن‌ دفع‌ سدیم‌ و کلسیم‌

داروهای‌ ضد اسیدی‌ که‌ حاوی‌ کلسیم‌ هستند مصرف‌ نکنید.

امکان‌ دارد در خانم‌های‌ یائسه‌ استروژن‌ تجویز شود.

جراحی‌ پرکاری پاراتیروئید

جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ تمام‌ بافت‌ پاراتیرویید غیرطبیعی‌ معمولاً باعث‌ معالجه‌ بیماری‌ می‌شود. معمولاً باقیمانده‌ بافت‌ پاراتیرویید برای‌ تولید کافی‌ هورمون‌ پاراتیرویید کفایت‌ می‌کند. اگر احیاناً تولید هورمون‌ پاراتیرویید کافی‌ نبود، ممکن‌ است‌ نیاز به‌ درمان‌ برای‌ کم‌کاری‌ پاراتیرویید وجود داشته‌ باشد.

گاهی‌، در موارد خفیف‌، ممکن‌ است‌ روش‌های‌ درمانی‌ غیر از جراحی‌ توصیه‌ شوند. این‌ روش‌ها عبارتند از مصرف‌ مایعات‌ زیاد، محدود کردن‌ کلسیم‌ در رژیم‌ غذایی‌، یا زیادکردن‌ ادرار برای‌ دفع‌ کلسیم‌ زیادی‌ در صورت‌ وجود هرگونه‌ علت‌ زمینه‌ساز پرکاری‌ تیرویید، ممکن‌ است‌ درمان‌ آن‌ ضروری‌ باشد.

فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری

جهت‌ از سرگیری‌ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ عادی‌ به‌ دنبال‌ عمل‌ جراحی‌، توصیه‌های‌ پزشکتان‌ را رعایت‌ کنید.

رژیم‌ غذایی‌ پرکاری پاراتیروئید

1. برای‌ پیشگیری‌ از بروز سنگ‌ کلیه‌، آب‌ بیشتر بنوشید.

2. موادغذایی‌ حاوی‌ کلسیم‌، مثل‌ شیر و پنیر، کمتر بخورید.

3. از خوردن‌ غذاهای‌ پر ادویه‌ خودداری‌ کنید، خصوصاً اگر زخم‌ معده‌ یا دوازدهه‌ دارید.

4. امکان‌ دارد در چارچوب‌ اقداماتی‌ درمانی‌، رژیم‌ مخصوصی‌ برای‌ شما توصیه‌ شود.

درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟