جدیدترین روشهای درمانی سکته مغزی

آمار بالای سکته مغزی که امروزه به شکل روزافزونی در حال افزایش است باعث نگرانی های زیادی در بین جامعه گردیده است، متاسفانه روزانه تعداد زیادی از هم وطنان  دچار سکته مغزی از سکته خفیف مغزی تا سکته حاد می شوند که از این آمار، تعدادی فوت و تعدادی برای همیشه دچار عوارضی از جمله فلج و عدم تکلم می شوند ولیکن در کنار این آمار ناراحت کننده می توان گفت درصد بالایی از این افراد تحت شرایطی، بهبود می یابند و اگر همه جامعه درباره سکته و علائم آن اطلاع داشته باشند، در یک زمان طلایی که حدودا سه ساعت هست می توان به سرعت فرد را نجات و با کمترین حد آسیب و همچنین با یک بستری کوتاه مدت درمان را انجام داد.

شروع روند درمان بیمار سکته مغزی

برای تعیین بهترین درمان سکته مغزی در شرایط هر بیمار، لازم است تا تیم پزشکی نوع سکته مغزی و همچنین مناطق تحت تاثیر آن را تشخیص دهد، همچنین باید به بررسی برخی علتهای دیگر از جمله واکنش های دارویی و یا تومور مغزی بپردازند، بنابراین ممکن است پزشک شما همه و مواردی از آزمایشات زیر را برایتان انجام دهد.

معاینات بالینی

گزارش دقیق زمان شروع و علائم بیمار برای تشخیص و درمان مد نظر پزشک، گزینه مهمی است، بنابراین پزشک از همراهان بیمار در رابطه با علائم و زمان شروع سوال می کند، از کی و چطور شروع شده و چه علائمی به وجود آمده و آیا علائم هنوز هم وجود دارند.

پزشک درباره داروهای مصرفی، سابقه فامیلی و سابقه ضربه مغزی و غیره سوال می کند و به معاینه بیمار می پردازد.

فشار خون، صدای قلب بررسی می شود و نیز صدای رگ کاروتید گردن را بررسی می کند که ممکن است نشان دهنده آترواسکولر باشد، همچنین ممکن است با استفاده از یک اپتالموسکوپ به بررسی کریستال های کوچک کلسترول و یا لخته خون در رگهای پشت چشم بپرازد.

آزمایش خون

تیم پزشکی با آزمایش خون متوجه می شوند لخته شدن خون بیمار با چه سرعتی اتفاق می افتد، مقدار قند خون بیمار در حد عادی است و یا غیر عادی و تا چه حد قند خون بالا رفته است، همچنین سایر فاکتورهای خون و فاکتورهای انعقادی آن در چه موقعیتی قرار دارند.

سی تی اسکن CT

سی تی اسکن با کمک اشعه ایکس برای ایجاد یک تصویر دقیق از مغز استفاده می شود، سی تی اسکن می تواند سکته مغزی، خونریزی مغزی، تومور و سایر شرایط را به خوبی نشان دهد و در مواردی با کمک سی تی آنژیو و تزریق یک ماده رنگی به درون خون تصویر را واضح تر می کند، این که از چه نوع سی تی استفاده شود بستگی به موقعیت بیمار دارد.

ام آر آی

ام آر آی می تواند یک تصویر دقیق از طریق امواج رادیویی و مغناطیسی بدهد که از بابت آن دکتر متخصص مغز و اعصاب بافت دقیق آسیب دیده و هموراژیک مغز را تشخیص بدهد، همچنین ممکن است پزشک بخواهد تا  بیمار یک ام آر آی با تزریق انجام دهد که در آن با تزریق یک ماده رنگی به خون، شریانها و جریان خون در تصویر برجسته تر می شوند.

سونوگرافی داپلر

از طریق سونوگرافی داپلر رگهای گردن و شریانهای خونرساننده به مغز بررسی می شوند و از این راه پزشک متوجه لخته های خونی که ممکن است در این رگها وجود داشته باشند می شود و شریان کاروتید در آن بررسی می شود.

آنژیوگرافی مغزی

در این آزمایش، دکتر یک لوله باریک و انعطاف پذیر را از طریق یک برش کوچک وارد رگ های بیمار نموده و آن را از طریق این رگ به رگ اصلی هدایت می کند و سپس یک ماده رنگی به درون خون تزریق می کند، به این ترتیب یک تصویر واضح و با جزئیات از رگها ایجاد می شود.

درمان سکته مغزی

درمان سکته ایسکمیک

برای درمان سکته ایسکمیک، پزشک باید سریعاً جریان خون را به مغز باز گرداند.

درمان دارویی اورژانسی

درمان دارویی با استفاده از تزریق داروی TPA یک درمان اورژانسی است که تا 4.5 ساعت پس از سکته موثر و قابل انجام خواهد بود، این تزریق نه تنها در درمان سکته مغزی و از بین بردن لخته خون استفاده شده و باعث زنده ماندن بیمار میشود، بلکه به همین وسیله عوارض ناشی از سکته مغزی نیز درمان می شود.

تزریق وریدی tpa یک درمان طلایی برای سکته ایسکمیک است، این دارو به صورت تدریجی و در طول سه ساعت به داخل ورید بیمار تزریق می شود، نکته مهمی که بایست در نظر بگیریم این است که تنها تا 4.5 ساعت بعد از سکته می توان از روش tpa استفاده کرد.

دارو از طریق حل کردن و از بین بردن لخته های خون باعث راه اندازی مجدد جریان خون شده و ممکن است بیمار به طور کامل بهبود یابد، پزشک برای مصرف این دارو احتمال خونریزی مغزی را قبلا بررسی و سپس تصمیم گیری می کند که آیا در شرایط بیمار استفاده از این دارو مجاز است یا نه.

روش های اورژانسی اندوواسکولار

تزریق مستقیم دارو به داخل ورید

پزشک ممکن است با توجه به شرایط تصمیم گیری کند که داروی tpa را مستقیما به داخل ورید تزریق نماید، برای این کار از یک کتتر کوچک و یک لوله نازک انعطاف پذیر استفاده می شود، و این لوله از طریق یک برش بسیار کوچک که در کشاله ران ایجاد می شود و از طریق یک شریان در کشاله ران به قسمت آسیب دیده منتقل شده و داروی tpa به طور مستقیم به همان قسمت تزریق می گردد، به این روش ترومبولیز داخل ورید گفته می شود، مدت زمان برای استفاده از این روش کمی بیشتر از روش قبل است، ولیکن باز هم در یک زمان محدود، قابل انجام و موثر است.

استفاده از استنت در درمان سکته مغزی ایسکمیک

دیگر روشی که پزشک ممکن است استفاده کند، استفاده از استنت به عنوان یک درمان برای بیمارانی که درمان tpa  برای آنها کاربردی ندارد، در این روش پزشک یک کتتر کوچک را از طریق کشاله ران و شریان آن قسمت وارد مغز نموده و به رگ آسیب دیده منتقل می کند، پس از آن یک فنر کوچک با شکستن لخته خون و به تله کشیدن آن ، لخته را از بدن بیمار خارج می کند، و همین باعث باز شدن رگ و جریان مجدد خون می شود.

مطالعاتی که اخیرا بر روی درمان سکته انجام شده نشان می دهد درمانهای انددوواسکولار (درمانهای فوق) در درجات بسیار خوبی موجب درمان بیمار شده و به طور قابل توجهی در درمان ناتوانی و عوارض بعد از سکته مغزی موثر هستند.

روشهای دیگر

برای کاهش خطر و ریسک ناشی از یک سکته مغزی دیگر، پزشک ممکن است از روشهای دیگری استفاده کند، از جمله این روشها به موارد ذیل اشاره می شود.

اندارترکتومی کاروتید

این روش برای خارج کردن پلاکهای سرگردانی که درون شریان های کاروتید (شریان های اصلی خونرسان به مغز در دو طرف سر و گردن) استفاده می شود، از طریق یک سری روشهای جراحی حساس رگهای کاروتید باز و لخته های خونی خطرناکی که ممکن است موجب سکته بیمار شود خارج می شود و سپس رگ بیمار توسط پچ و یا تجهیزات پزشکی مخصوص مجدد بسته می شود، به این شکل خطر سکته مغزی ایسکمیک کاهش می یابد ولیکن ممکن است برای بیمارانی که دچار مشکلات قلبی و یا شرایط خاص پزشکی هستند خطرزا باشد.

آنژیوپلاستی و استنت

در این روش مانند اندارکتومی جراح از طریق یک لوله باریک انعطاف پذیر و از شریان کشاله ران با هدایت دستگاه آنژیوگرافی به سمت رگهای مغز رفته و با کمک یک بالن کوچک و پس از آن یک استنت لخته های موجود را جمع و بیمار را نسبت به سکته های ایسکمیک بعدی ایمن می کند،

 سکته هموراژیک

این نوع سکته ناشی از خونریزی در یک قسمت از مغز است و درمان آن کنترل خونریزی و فشار خون در مغز است و همچنین بیمار ممکن است برای جلوگیری از حملات بعدی تحت جراحی قرار گیرد.

اقدامات اورژانسی

اگر بیمار داروی وارفارین و یا داروهای ضد انعقادی مانند کلوپیدوگرل را دریافت می کند، ممکن است نیاز باشد تا داروی برای مقابله با رقیق کننده ها دریافت کند و همچنین داروهایی برای کاهش فشار خون، جلوگیری از اسپاسم و جلوگیری از تشنج و کاهش فشار مغز.

زمانی که خونریزی متوقف می شود، بیمار احتیاج به درمانهای حمایتی برای جذب خون وارد شده در مغز دارد، اگر سطح خونریزی بزرگ باشد، ممکن است لازم باشد تا پزشک از عمل جراحی برای درمان خونریزی ایجاد شده کمک بگیرد و فشار مغز را کاهش دهد.

عمل جراحی برای درمان مشکلات عروقی

ترمیم رگهایی که باعث ایجاد سکته هموراژیک و خونریزی مغزی شده است در اولویت درمان پزشک است، از این رو یک عمل جراحی برای ترمیم رگهای آسیب دیده پس از سکته مغزی هموراژیک و یا پارگی آنوریسم مغزی ممکن است در برنامه کاری پزشک قرار بگیرد.

عمل کلیپ آنوریسم مغزی

برای انجام این عمل یک کلیپ در پایه آنوریسم مغزی قرار می گیرد تا از پارگی آنوریسم و ایجاد خونریزی هموراژیک جلوگیری کند و یا در رابطه با آنوریسم های پاره شده جلوی خونریزی را بگیرد.

کویل آنوریسم (امبولیزاسیون اندوواسکولار)

جراح از طریق یک کتتر کوچک که از راه کشاله ران به سمت مغز هدایت می شود، یک کویل کوچک در جای آنوریسم قرار می دهد و از این طریق خونرسانی به آنوریسم را قطع می کند تا آنوریسم از بین برود.

جراحی برای حذف AVM

Avm ها در واقع رگهای پیچیده در همی ( در هم تنیده و بدشکل) هستند که شریان و وریدها در مغز را به هم وصل می کنند، (شریان خون حاوی اکسیژن را به مغز می برد و ورید خون را به قلب بر می گرداند)، وجود avm ها احتمال خونریزی را در مغز بالا می برد، بنابراین پزشک اگر شاهد وجود avm کوچکی در محدوده در دسترس مغز باشد، آن را برداشته و ریسک این پارگی را کاهش می دهد، با اینحال همیشه امکان این نیست که avm ها را حذف کرد (در صورتی که بزرگ باشند و یا در عمق مغز باشند)

رادیوتراپی مغز

یک روش کم تهاجمی برای درمان ناهنجاری های عروقی در مغز است که در شرایطی پزشک آن را برای درمان بیمار ترجیح می دهد.

پس از سکته مغزی درمانهای حمایتی و اقدامات حمایتی از قبیل دارودرمانی، توانبخشی و فیزیوتراپی لازم است و پزشک با مانیتورکردن بیمار تا رسیدن به سطح ایده ال وی را همراهی خواهد کرد.

منبع : drmkeyhanifard.com