خواص عسل

عسل ،ماده غذايي بسيار غني و انرژي بخشي است که حدود80 درصد از قندهاي ساده يا مونوساکاريدها ساخته شده و هر100 گرم آن 320 کالري ايجاد مي کند اين مونو ساکاريدها بسرعت جذب مي شوند و اثر انرژي بخشي خود را آشکار مي کنند گفتني است ، علاوه بر اثر کالري زايي ، عسل داراي ويتامين هاي متعددي از قبيل تيامين ، ريبوفلاوين ، اسيدنيکوتينک ، اسيد اسکوربيک ، پيريدوکسين و ويتامين کا است.

خواص فيزيکي عسل ، اثر ضد باکتريايي دارد و از زمانهاي قديم انسانها از خاصيت ضد ميکروبي عسل سود جسته و آن را در درمان ناراحتي هاي پوستي از قبيل زخمها و سوختگي ها به کار برده اند و يکي از بهترين پانسمانها محسوب ميشود.همچنين ، عسل را در درمان بيماري هاي دستگاه تنفسي و عفونت هاي ناحيه حلق به کار مي برند و خاصيت ضدباکتريايي آن موجب اثربخشي عسل مي شود و خاصيت ضد التهابي آن نيز مشاهده شده که به هيگروسکوپيک بودن آن نسبت داده شده است.

عسل علاوه براينكه يك غذاي كامل است يك اكسير پر انرژي نيز ميباشد به طوري كه ساليان سال به عنوان دارو براي درمان بيماريها مورد استفاده قرارگرفته است مصرف عسل در عرض چند دقيقه به شخص نيرو ميدهد وتحمل بافتي  و قدرت ترميم آنرا افزايش مي دهد بنابراين ورزشكاران بايد عسل مصرف كنند

بنا به تحقيقات به عمل آمده عسل حاوي 80 ماده مفيد براي انسان مي باشد و لازم به ذكر است كه در دنيا هيچ ماده غذايي به اندازه آن نيروي كهربايي ندارد.

ابو علي سينا دركتاب قانون خود دهها نسخه بر پايه عسل وموم ذكر نموده است او مي نويسد مصرف متـناوب عسل درهنگام زياد شدن بلغم ، بدن را تقويت و نيرو را زياد و اشتها را بازمي كند ؛ به عقيده وي عسل جواني را جاودان مي سازد وحافظه را نيرو بخشيده و گذشته را در خاطر زنده ميكند ، انديشه را پاك ، زبان را مي گشايد ودرد را ريشه كن ميكند .

در كتب پزشكي آمده عسل درروغن مالي زخمهاي چركي ، براي درمان بسيار مفيد بوده ، با مرهم گذاري تاريكي ديد را كاهش داده و بهترين درمان اختلالات دهان است در زياد شدن ادرار مؤثر است ، دردهاي شكم و سرفه را كاهش مي دهد ، گزيدگي مار ، دردهاي دستگاه تنفس وهر درد مفصلي را تسكين ميدهد . خستگي عمومي واحساس سرما را رفع ومقاومت بدن را افزايش ميدهد.

گفتني است ، عسل به عنوان دارو هيچ اثر سوء، عارضه يا بيماري را به دنبال ندارد ؛ مگر آن که فقط حساسيت هاي محدودي را به وجود بياورد، بنا بر اين در حالت آلرژي ، امراض عفوني ، سل ، امراض رواني ، بيماري هاي کبد و معده ، امراض غدد فوق کليه ، نارسايي قلب و عروق ، ناراحتي هاي عصبي ، امراض خوني و ضعف شديد، بايد از تجويز زهر زنبور عسل خودداري کرد

عسل غنی شده با ویتامین

امروزه هر کس اهمیت چشمگیر ویتامین ها را می شناسد و می داند که وجود مقادیر بی اندازه کم ( به اندازه هزارم گرم ) نه تنها برای مصونیت بدن در برابر ناخوشی ها گوناگون ( حاصل از نبودن ویتامین) بلکه برای افزایش پایداریش در برابر عفونت ها و شرایط بد زندگی کافی است .
مشاهدات بالینی نشان دادهاند که اگر بیماری زیر نظر پزشک به درمان بپردازد و ویتامین های ساختگی را با غذایی که در اصل از فرآورده های طبیعی تهیه شده تغذیه کند ویتامین هایی مزبور بهتر جذب می شوند از این نظر عسل غنی از ویتامین به صورت فرآورده غذایی بسیار پر ارزش در خواهد آمد . این نوع عسل رامعمولا با مخلوط کردن ساده عسل و ویتامین ها می سازند که طرز تهیه یک نمونه از آن به شرح زیر است :
1 – عسل خالص 100 گرم

2 – ویتامینA -برابر  13200 واحد بین المللی (lu)

3 – ویتامین B1 –برابر 8  گرم

4- ویتامین B2 – برابر 8  میلی گرم

5 – ویتامین C – برابر  300 میلی گرم

6 – ویتامین pp ( ريبو فلاون ها و ريبو فلاونوئيد ها) 60 میلی گرم

7- نمک های کلسیم – 300 میلی گرم

ارزش غذایی این عسل برای بدن انسان قابل ملاحظه است و تغذیه 25 گرم ( یک قاشق مربا خوری ) آن در روز کافی است با وجود این با تجویز پزشک ، می توان آن را مصرف نمود

خواص ضد باكتريايي عسل :

عسل حاوي مواد ضد ميكروبي بوده و حتي قوي ترين ميكروبها نيز در آن ياراي مقاومت ندارند ؛ با يك آزمايش ساده ميتوانيد مقداري ميكرارگانيسم ( مثلاً كپك روي مربا) را با عسل كاملاً مخلوط كنيد بعد از چند روز مشاهده خواهيد نمود كه نه تنها در آن رشد نكرده بلكه كاملاً از بين  رفته است ( توضيح در صورت رشد كپك حتماً عسل با آب يا مايع ديگري مخلوط شده و خالص نمي باشد )

چگونگي اثر بخشي عسل در مقابله با عفونت ها 

هزاران سال است كه از مخلوط بزاق زنبور و شهد گل كه عسل نام دارد، به عنوان دارویی برای درمان زخم ها استفاده می‌ كند . آزمايش هايی كه در سال های اخير انجام گرفته، نشان داده اند كه عسل در درمان عفونتهای برجای مانده از عمل سزارين و سوختگیهای از آنتی بيوتيكهای مرسوم كارآمدتر عمل می‌كند. اين ماده شيرين با طيف وسيعی از ميكروبهای خطرناك از جمله    Helicobacter , Salmonella , E.coli            به خوبی مبارزه مي كند  عسل روی باكتری‌های مقاوم به آنتی بيوتيك، از جمله «ابر ميكروبی» به نام MRSA ، نيز موثر است و بر خلاف بيشتر آنتی بيوتيك ها به نحو چشمگيری باعث پيشرفت بهبودی زخم‌ها می‌شود. هنوز به درستی نمی‌دانيم عسل چگونه اين آثار را بر جای می‌گذارد اما محققان اعتقاد دارند توان بهبود زخم‌ها و مقابله با ميكروب‌های مقاوم به آنتی بيوتيك‌ كه در اين ماده بی‌نظير وجود دارد، ممكن است روزی عسل را از نوعی درمان جايگزين به يك شيوه درمانی اساسی در پزشكی تبديل كند. رمز و راز اين توانايی‌ها را بايد در شيوه تهيه عسل جست و جو كرد.   زنبورهای كارگر طی بهار و تابستان شهد جمع آوری مي كنند، هنگامی كه به كندو باز میگردند، آن‌ را از معده به دهان مي آورند و در دهان دستياران خود می‌گذارند. آنها شهد را به درون حفره های شانه خالي می كنند و با بال‌هايشان آن قدر آن را باد می‌زنند كه بيشتر آب موجود در شهد تبخير شود. در همين زمان، بزاق سرشار از آنزيم‌ زنبورها، ساكاروز را به گلوكز و فروكتوز تبديل می كند كه به آب باقيمانده در شهد پيوند می‌شوند . به اين ترتيب، بيابانی بر جای می ماند كه باكتری‌ها نمی‌توانند در آن زنده بمانند. البته ، حين رسيدن عسل فرصت زيادی برای تهاجم عوامل بيماريزا وجود دارد. اما آنزيمی به نام گلوكز اكسيداز اين فرصت را از آنها می‌گيرد. اين آنزيم با تبديل كردن گلوكز به اسيد گلوكونيك، فرآورده تلاش زنبورها را اسيدی و آن را برای بيشتر باكتری ها نامطلوب مي سازد .

اغلب افراد عقيده دارند كه اسيدی بودن، تنها سلاح عسل در برابر باكتری‌هاست. اما مطالعات نشان داده اند تقريبا همه عسل ها سلاحی سری دارند كه حتی اگر رقيق شوند، آنها را برای ميكروب‌ها مرگبار می‌سازد: پراكسيد هيدروژن. اين ماده زمانی در بيمارستان‌ها به عنوان ضدعفونی كننده مصرف می‌شد. از تجزيه اين ماده راديكال های آزاد تشكيل می شوند كه باكتریها را از بين میبرند. چون اين واكنشها خيلی سريع رخ میدهد، پراكسيد هيدروژن را بايد در غلظتهای بالا بر زخم‌ها استعمال كرد. البته ، اين ماده در اين غلظتها به بافت سالم آسيب  مي زساند  . در عسل، پراكسيد هيدروژن به كمك آنزيم گلوكز اكسيداز توليد می‌شود. اما ميزان آن هزار بار كمتر از مقداری است كه در گذشته روی زخمها استعمال می‌شد. در نتيجه ، گذاشتن عسل روی زخمها، ضمن جلوگيری از تهاجم و تخريب ميكروب‌ها ، با آسيب بافتی همراه نيست. علاوه بر اين، همين طور كه پراكسيد هيدروژن تجزيه میشود ، گلوكز اكسيداز با تسهيل ساختن آن از گلوكز، پيوسته آن را جايگزين می‌كند. جالبتر اين كه ، به دلايل ناشناخته وقتی عسل رقيق میشود، فعاليت اين آنزيم افزايش می‌يابد. . به همين خاطر، عسل حتی وقتی 7 تا 14 برابر رقيق شود، میتواند از رشد باكتریهايی مانند MRSA جلوگيری كند. خلاصه ، زمانی كه عسل روی زخم قرار می گيرد و در اثر تراوش پلاسما از زخم رقيق مي شود ، در مبارزه با ميكروبها پرتوانتر شود .

يكی ديگر از خصوصيات جالب عسل كه آن را از داروهای ضد باكتری مرسوم مجزا می‌سازد، تقويت بهبود يافتن زخم هاست . داروها ی ضد باكتری علاوه بر نابودی باكتری‌ها به سلول‌های انسان نيز آسيب می‌رسانند . از طرف ديگر، آنها فقط با مهار كردن رشد ميكروب‌ها به بهبودی زخم‌ها كمك می‌كنند. اما عسل به طور مستقيم در بهبودی زخم‌ها دخالت می‌كند. عسل محيط ويژه اي  را می آفريند كه برای رشد بافت مناسب است و در عين حال باميكروب‌ها نيز مبارزه می‌كند. به علاوه، رطوبت عسل از درد وتخريب سلولها حين تعويض پانسمانهای خشك شده جلوگيری مي كند .

عسل دست كم بخشی از توان ترميمی خود را مديون پراكسيد هيدروژن است. اين ماده، رشد رگ‌های خونی را تحريك می‌‌كند. اين رگها اكسيژن، مواد غذايی و سلول‌هايی به نام فيبروپلاست ( كه بافت پيوندی جديدی را می‌سازند) را به موضع زخم هدايت می‌كنند. به علاوه، تركيب ناشناختهای دسته ای از سلول‌های ايمنی به نام منو سيت رافعال می‌كند. اين سلولها عامل رشدی را آزاد می‌كنند كه سلول‌های پوششی را تحريك می‌كنند تا تقسيم شوند و زخم را ببندند. منوسیت‌ها به نوع ديگری از سلول‌های ايمنی به نام ماكروفاژ نيز تبديل می‌‌شوند. اين سلولها، ميكروبها و سلولهای مرده را میبلعند و آنها را هضم مي كنند .

عسل در بهبود يافتن زخم معده نيز موثر است. يك قاشق چای خوری عسل طبيعی در معده خالی ميتواند مانع رشد باكتری خطرناكی به نام Helicubacter شود كه باعث اغلب زخم‌‌های معده می‌شود. عسل، باكتری‌ مقاوم به آنتی بيوتيكی را كه باعث عفونت ريوی در بيماران مبتلا به فيبروز سيستيك میشود    ، Burkholderia cepacia ، در محيط كشت از پا در آورده است.

به هر حال، همه عسلها از خواصی كه برشمرده شد به يك اندازه بهره‌مند نيستند. شهد بعضی گل‌ها مقدار زيادی كاتالاز دارد .  اين آنزيم پراكسيد هيدروژن را تخريب می‌كند. بعضی شهدها، گلوكز اكسيد از را به گرما و نور حساس می‌كنند. با وجود اين، توان ضد ميكروبی بعضی عسلها حتی با جوشاندن آنها از بين نمی‌رود. از اين رو، به نظر میرسد، عسل علاوه بر مولكولهايی كه تاكنون شناخته شده است، مواد ضد ميكروب ديگری دارد كه به دما مقاوم ا ند.

از زمان مصريان باستان، عسل برای درمان زخم‌ استفاده می‌شده است و به نظر می‌رسد كه باكتری‌ها هنوز توان مقابله با مواد ضد ميكروب آن را پيدا نكرده‌اند. از اين رو، تلاش برای شناخت كامل تر اين ماده ، ما را در مقابله به ابر باكترها  كه به آنتی بيوتيك‌های مرسوم مقاوم شده‌اند، ياری خواهد رساند. به هر حال، اين ماده دارويی را همانند ساير داروها بايد با مشورت متخصصان استفاده كرد. زيرا دانه‌های گرده موجود در عسل طبيعی می‌توانند خود باعث عفونت شوند. خوشبختانه، گرده‌ها را با پرتو گاما می‌توان از بين برد، بدون آن كه به خواص دارويی عسل آسيبی برسد. اميد است با تلاش‌های محققان راه برای يك شيوه درمانی جديد يعنی «عسل درمانی» هموار شود

كاربرد عسل در درمان بيماريها

درمان بيماري هاي کليوي با عسل

عسل به عنوان يک مدر در درمان ناراحتي هاي کليوي سودمند است

عسل و تحريكات گلو

عسل بواسطه وجود آنزيمها واملاح معدني خود در كاهش وحتي درمان التهاب گلو وسرفه هاي مزمن شده بسيار مفيد گزارش شده بنابراين توسيه مي شود كه مقداري عسل را در دهان گذاشته تا به آرامي آب شود و يا مقداري ازعسل را درآب ولرم جوشيده ( بهتراست از دم كرده گل پونه در آب چوش به همرا يك ليمواستفاده كرد )، حل كرده وآنرا قرقره كنيد و همچنين ميتوانيد به تركيب فوق مقداري آبليموي تازه اضافه كرده و در رژيم غذايي روزانه خود قرار داده و ميل نمائيد .

بقراط نوشته شربت عسل براي ازبين بردن سرفه و خلط سينه مسلول نافع است .

مصرف عسل با مكمل كاكوتي در درمان سرفه و عفونتهاي ريوي بسيار مفيد گزارش شده است .

عسل و بيماري قلبي

عسل به علت تركيبات قندي به خصوص وجود گلوكز زياد تاثير بسيار مهمي روي عضلات قلبي و تحريك وتقويت آن داشته ، باعث گشاد شدن رگها ، فشار خون را تنظيم و از سكته قلبي جلوگيري ميكند ؛ به واسطه وجود دياستاز ( آنزيمها) باعث هضم چربي هاي اطراف قلب ميشود . بنابراين توسيه ميشود افراد ميانسال به بالا كه دچار بيماري ديابت نيستند هر روزهنگام بيدار شدن ، يك قاشق چاي خوري پر،عسل را با نصف استكان آب چوشيدهء ولرم مخلوط نموده و بنوشند. افزودن عرق بادرنگبويه نيز توسيه شده است .

 عسل و بيماري روده

عسل به علت دارا  بودن اسيد فرميك دردهاي روده را به خوبي تسكين داده و همچنين به جهت وجود اسانسهاي فرار ( عطرگياهان مختلف ) نارسايي هاي ناگوار روده را برطرف مكند ؛ بنابراين توسيه ميشود تمام افراد در هر سني مصرف عسل به صورت شربت با افزودن مقداري عرقيات گياهي مثل آويشن (كاكوتي ) ، شاه اسپرهم، ويا آبليمورا در رژيم غذائي هفتگي خود داشته باشند.

عسل و درمان ضعف اعصاب

مصرف روزانه عسل به طبيعي بودن خواب كمك ميكند سر درد را كاهش داده و حالت ناتواني و عصبي را در افرادي كه عدم تعادل عصبي دارند، كاهش ميدهد .

    آيا عسل براي بيماران ديابتي مضّر است ؟  

عسل  و بيماران ديابتي

اكثر بيماران ديابتي اين سؤال را درذهن خود دارند ، براي جواب تا اين حد مي توان گفت كه د رمورد ديابت شيرين مصرف عسل همان قدر مضّر است كه مصرف قند ضرر دارد ولي با توجه به خواص جانبي عسل و همچنين وجود فركتوزكه جهت جذب به سلولها نيازي به انسلين ندارد ، ميتوانند عسل را جايگزين مقدار قند مصرف روزانه خود قرار دهند و بايد توجه داشته باشند كه مصرف عسل به عنوان قند اضافي در رژيم غذايي آنها مجاز نيست چرا كه عسل علاوه بر فروكتوز به همان نسبت هم گلوكز دارد.

عسل و بيماريهاي گوارشي

تمام افرادي كه دچار بيماريهاي گوارشي هستند به نفعشان است كه عسل را جايگزين قند وشكر قرار دهند .

توصيه مي شود مبتلايان به زخم معده عسل را در رژيم غذايي خود داشته باشند .

عسل خاصيت مليني ملايني دارد بنابراين افراد مبتلا به يبوست با يك رژيم غذايي مناسب ازعسل وضعيت بهتري خواهند داشت .

عسل سر چشمه حيات

عسل روند فيزيولوژيكي پيري را كند ساخته و از ضعف زودرس اعمال حياتي جلوگيري مي كند .

عسل و ترميم زخم ( سوختگي ، التهاب ، گزيدگي ، ترك و شقاق)

استفاده از عسل به عنوان مرحم در درمان سوختگي ها كه حتي از دير باز رايج بوده ودر طب سنتي نيز به آن اشاره شده است ، در ترميم بافتي و جلوگيري ازافزايش عفونت از طريق استعمال خارجي بسيار مفيد ميباشد . عسل به واسطه آنزيم كاتالاز ترميم پوست را سرعت بخشيده ، از شدت درد مي كاهد و از تاول زدن جلوگيري ميكند .

در رابطه با التهاب ، گزيدگي ، ترك و شقاق ميتوان به صورت ماساژ آرام موضع ، از عسل استفده نمود .

عسل از خون ريزي زخم جلوگيري مي كند و موجب انعقاد خون مي شود.

عسل به علت خواص جذب آني كه دارد ترشحات پوستي را جذب و به بافتهاي پوششي غذا مي رساند و باعث شادابي آن مي گردد.

عسل و دندان :

عسل به واسطه داشتن مواد ضد باكتريايي  در جايگزيني قند براي دندانها نتنها مضر نمي باشد بلكه باعث فعال شدن ماده فلورين چاي شده كه يك ماده ضد فساد دندان ميباشد اين در حالي است كه مصرف چاي با قند براي دندان بسيار مضر ميباشد .

تركيب يك قاشق عسل با يك قاشق سركه انگور خانگي براي ماساژ لثه ها جهت محكم نمودن بافت لثه بسيار مفيد گزارش شده است.