روشهایی برای درک مفهوم زمان به کودک

خواندن کتاب داستان هم به رشد معنای زمان در کودک کمک میکند

کودکان در 4 سالگی، از کلمه هایی مانند قبل، بعد، روز، شب، صبح، روز قبل، الآن، بعدا و غیره استفاده میکنند . ولی مدت زمان این کلمه ها هم چنان ابهام آمیز باقی می مانند مگر این که ما آن ها را در تجربه های روزانه و بهمراه یک معیار یا نشانه بکار ببریم .

زمان مفهموم مشکل و پیچیده ای برای بچه ها است چون نمی توانند آن را حس یا لمس کنند و مورد بررسی قرار دهند. 

مفاهیم مربوط به زمان مانند فردا، یک هفته دیگر، ماه آینده، یک دقیقه صبر کن! کلمه هایی ناآشنا برای کودکان هستند. درک مفهوم زمان برای کودک کم سن و سال سخت است. جمله «تا 20 دقیقه دیگه میریم» برای شما خیلی واضح و روشن است. شما میدانید که در حین این 20دقیقه میتوانید غذای اضافی را داخل یخچال بگذارید، اشپزخانه را منظم کنید، لباس بپوشید و برای رفتن آمده شوید. ولی برای یک بچه سه ساله این جمله آن قدر پیچیده است که گویی شما دارید با یک زبان دیگر صحبت می کنید. 

در واقع، آنها از عبارت  بالا صرفا قسمت «میریم» را متوجه میشوند . زمان برای کودکان یک معنای پیچیده است. یک نمونه ی روشن از عدم درک زمان هنگامی که است که به بچه می گوییم تا 10 دقیقه دیگر می رسیم و وی 100 بار دیگر می پرسد نرسیدیم؟ مفاهیمی مانند فردا، هفته بعد و سه ماه آینده برای بچه های 4 تا 6 سال بی معنی است. آنها صرفا متوجه میشوند که این مضامین معطوف به آینده است. برای بچه ها«پس از نهار»،« اگر بابا از سر کار بیاد» و «پس از این که از خواب بیدار شدی» مشخص تر و قابل درک تر است. 

کودکان در 4 سالگی، از کلمه هایی مانند قبل، بعد، روز، شب، صبح، روز قبل، الآن، بعدا و غیره استفاده میکنند . ولی مدت زمان این کلمه ها هم چنان ابهام آمیز باقی می مانند مگر این که ما آن ها را در تجربه های روزانه و بهمراه یک معیار یا نشانه بکار ببریم و کودک ها آن ها را بصورت عینی تجربه کنند. مثلا ، جمله« پس از این که بابا از سر کار اومد شام می خوریم»، در قیاس با« ساعت ۶ شام می خوریم» برای بچه قابل درک تر است. 

بی توجهی کودکان به زمان، علامت بی تربیتی آنها نیست!

آیا برای شما پیش آمده هنگامی که صبح دیر از خواب بیدار شدید به فرزند خردسالتان بگویید عجله کند تا مدرسه اش دیر نشود، ولی واکنشی از وی نبینید؟ یا به عنوان مثال اتفاق افتاده که خودتان عجله دارید و از وی می خواهید سریعتر کارهایش را انجام دهد، ولی می بینید که تغییری در رفتار فرزندتان ایجاد نشده و وی با همان سرعت همیشگی درگیر انجام کارهاست؟

بعضی والدین در این لحظه عصبانیو یا متعجب میشوند و فکر میکنند ، فرزندشان با آنها لج کرده، یا دلش نمی خواهد به مدرسه برود یا نسبت به حرف والدینش بی توجه است. در حالی که واقعا اینطور نیست. این رفتار به دلیل کامل نشدن درک معنای زمان توسط کودک است.

 موقع صحبت با فرزندتان از کلماتی مثل امروز، روز قبل، فردا و… استفاده کنید که گویای زمان باشند

برای اموزش انتظار به کودک، به عنوان مثال برای به دنیا امدن خواهر یا برادرش، بجای گفتن این که« خواهر یا برادرت ۷ ماه دیگر به دنیا می‌اید »، میتوانید بگویید:« هنگامی که هوا سرد شد و برف بارید، نی نی کوچولو به دنیا می‌اید » یا« هنگامی که فصل تابستان شد و تو لباس آستین کوتاه پوشیدی، خواهر یا برادر کوچولوت به دنیا می‌اید ».

اموزش های برای درک معنای زمان به کودک

برای آموزش گذر زمان به کودک می توانید یک تقویم جالب و مناسب با سن کودک تهیه کنید و از بچه بخواهید روزهایی که گذشته اند را رنگ کند.

یک روز خاص مانند روز تولد را در تقویم مشخص کنید و از بچه بخواهید تا روزهای باقی مانده تا آن روز را بشمارد و هر روز که می گذرد آن را رنگ کند.

از لحظات گوناگون یک روز عکس بگیرید، از فرزندتان بخواهید این لحظات را به ترتیب زمانی مرتب کند. این کار به رشد معنای زمان در بچه کمک میکند .

یک ساعت بکشید و در هر ساعت، کاری که قرار است اتفاق بیافتد را بکشید. به عنوان مثال ساعت هشت نقاشی نان و پنیر( صبحانه)، ساعت چهار نقاشی تاب و سرسره( پارک) و …

یک تقویم هفتگی روی مقوا بکشید و از بچه بخواهید اتفاقاتی که میتوان به هر روز در زمان هفته ارتباط داد را نقاشی کند. به عنوان مثال شنبه کلاس شنا، یک شنبه رفتن خانه پدربزرگ و …

خواندن کتاب داستان هم به رشد معنای زمان در کودک کمک میکند . با توجه به اینکه کتاب های داستان متشکل از آغاز، اتفاق اصلی و پایان هستند، این خود به کودک کمک میکند که چارچوب زمانی و زمان بندی را متوجه شود.

از کلمات مربوط به زمان استفاده کنید

موقع صحبت با فرزند خود از کلماتی مثل امروز، روز قبل، فردا و… استفاده کنید که گویای زمان باشند. هنگامی که این کلمات در متن استفاده میشود سبب میشود درک معنای زمان برای بچه راحت تر شود. در خصوص برنامه هفتگی کودکتان با وی حرف بزنید به عنوان مثال بگویید قرار است پنج شنبه برای خرید برویم و فردا پنج شنبه است و همچنین آن روز را بر روی تقویمش به وی نشان دهید. فهماندن معنای یک سال به کودک دشوار تر خواهد بود برای این که یک سال زمان زیادی برای انتظار یک بچه خواهد بود.

نکته پایانی

در کنار تمامی تعالیم ، انتظارتان از بچه باید با مرحله های رشد وی هماهنگ باشد و صبر داشته باشید. درک معنای زمان به وسیله بچه امکان دارد تا ۸ سالگی هم با درکی که شما از معنای زمان دارید بسیار متمایز باشد. بدین ترتیب درصورتی که رفتار بچه در مورد زمان با شما متمایز بود، وی را سرزنش نکنید.