ماجراهای شبکه‌ای به نام کودک

شبکه پویا بیست و هشتم تیرماه سال 1391 افتتاح شد. در مراسم افتتاحیه احمدی‌نژاد و ضرغامی شرکت داشتند و هر دو درباره اهمیت صنعت پویانمایی صحبت کردند.

 آن زمان گفته شده که تولید انیمیشن در ایران به 20 هزار دقیقه رسیده و هفت برابر شده و حتما باید شبکه‌ای باشد که این همه انیمیشن را پوشش بدهد. اما مشخص نیست که چرا پس از گذشت سه سال از آن مراسم همه آن حرف‌ها فراموش شده و حالا مدیران جدید تصمیم گرفته‌اند شبکه کودک را با شبکه پویا تلفیق کنند.

افتتاح شبکه جدید کودک به راحتی آب خوردن صورت گرفت. در حال حاضر تا ساعت 14 آرم شبکه پویا روی تلویزیون نقش می‌بنند و از ساعت 14 به بعد آرم شبکه کودک جایگزین «پویا» می‌شود. به همین راحتی! البته فعلا این شبکه دوران پخش آزمایشی خود را می گذارند و در پایان پاییز رسما افتتاح می شود.

ظاهرا قرار است 80 درصد برنامه ها انیمیشن باشند و 20 درصد برنامه غیرانیمیشنی هم به این شبکه تزریق بشود. چند سال پیش قرار بود شبکه دو شبکه کودک بشود؛ ولی ظاهرا بر اساس تصمیم‌گیری‌های جدید این شبکه‌ الان به خانواده‌ها اختصاص پیدا کرده و برنامه‌های کودکانه آن هم روز به روز کمتر خواهد شد. مدیران تلویزیون ما در حالی درباره افق بیست ساله و سی ساله حرف می‌زنند که از اجرای برنامه‌ریزی های کوتاه مدت هم عاجزند.

شبکه دو کودکان را بیشتر دوست دارد!

معلوم نیست با آمدن شبکه کودک شبکه های دو و پنج با برنامه های کودکانه‌شان چه می‌کنند. این که بچه‌ها را هر روز به سمت یکی از شبکه‌ها هدایت کنیم مسلما منجر به سردرگمی‌شان خواهد شد. یکی از مسوولان سابق شبکه پویا که نمی‌خواهد نامش فاش بشود در این رابطه به «تماشاگران امروز» می‌گوید: شبکه دو و شبکه پویا از چند سال پیش بر سر این‌که شبکه اختصاصی کودکان بشوند با هم اختلاف داشتند.

 تازه شبکه پنج هم دوست داشت برنامه‌های کودک آنتنش را بیشتر کند. همین الان وقتی فیلم جدیدی در حوزه کودکان پخش می‌شود شبکه‌های پنج و دو زودتر از پویا دست به کار می‌شوند. الان با افتتاح یک شبکه اختصاصی برای کودکان محال است که شبکه‌های 2 و پنج از این به بعد انیمیشن پخش نکنند. آنها به کار خودشان ادامه می‌دهند.

شبکه کودک شوخی است؛ جدی نگیرید

داریوش فرضیایی که بچه‌ها او را با نام «عموپورنگ» می‌شناسند چند روز پیش در گفتگو با روزنامه سینما نشان داد که یکی از منتقدان شبکه تازه تاسیس «کودک» است. او در این رابطه گفته‌است: راه اندازی یک شبکه شوخی نیست و مطمئنا در این مسیر باید از افرادی که در این زمینه تجربه و سواد دارند استفاده کرد. من خودم را نمی گویم؛ ولی قبل از من پیشکسوتانی بودند که هم تجربه و هم دانش این کار را دارند.

چرا نباید از پتانسیل افراد باتجربه استفاده کنیم؟ چند سال پیش گفتند شبکه 2 شبکه کودک می شود. اما این اتفاق آیا در عمل هم افتاد؟ به صرف اختصاص یک آرم یا لوگو نمی‌شود شبکه کودک راه انداخت. من درباره ساختار، زیر مجموعه و کلیت این شبکه هیچ چیز نمی دانم. من نه از محتوای این شبکه خبر دارم و نه از ظرفیت هایش. با این شرایط هیچ وقت نمی توانم اعلام آمادگی کنم که در این شبکه حضور خواهم داشت. شبکه کودک شوخی است. جدی نگیرید.

افتتاح شبکه با دست خالی

مدیران شبکه تازه تاسیس شده کودک باید به چند سوال ساده پاسخ بدهند. اول این‌که چرا هدف‌گذاری ها و برنامه‌ریزی‌هایشان این قدر متزلزل و لحظه‌ای است. چه تضمینی وجود دارد که فردا نظرشان برنگرد و تصمیم دیگری برای برنامه‌های کودک نگیرند؟ مساله بعدی نحوه پخش شبکه کودک از یک کانال دیجیتالی است.

 هم اکنون بسیاری از مردم توانایی استفاده از گیرنده دیجیتال را ندارند و این تصمیم گیری بسیاری از کودکان را از برنامه‌های مخصوص به خودشان محروم خواهد کرد. مساله بعدی این است که چه کسی می‌خواهد خوراک این شبکه را تامین کند. چرا در روزی که نشست خبری افتتاح شبکه کودک برگزار شد مجری‌اش هیچ اشاره‌ای به برنامه‌های در حال ساخت نکرد؟ مگر می‌شود بدون مشارکت هنرمندان وعموها و خاله‌ها و عروسک‌های پیشکسوت این حوزه یک شبکه افتتاح کرد؟

محمد مسلمی: تلویزیون هنوز طلب سال پیش ما را نداده است

محمد مسلمی، کارگردان و بازیگر برنامه عموهای فیتیله‌ای‌ معتقد است بسترهای لازم برای افتتاح یک شبکه جدید وجود ندارد. صحبت‌های این عموی تلویزیونی در ادامه آمده‌است: افتتاح شبکه کودک چند سال پیش قرار بود در شبکه دو اتفاق بیفتد. ولی در حد حرف ماند. برای افتتاح شبکه باید بسترها آماده باشد. الان ما خودمان در حالی کار می‌کنیم استودیو نداریم. بودجه نداریم و باید دنبال اسپانسر برویم تا هزینه‌هایمان را جبران کنیم.

 درباره برنامه سازی کودک شعار زیاد داده می‌شود. گروه «عموهای فتیله‌ای» 24 سال سابقه کار دارند؛ اگر قرار است شبکه ای راه بیفتد باید از این گروه دعوت کنند و با افرادش نشست بگذارند. الان هیچ اتفاقی نیفتاده و با یک تغییر کوچک می‌خواهند شبکه کودک راه بیندازند. حداقل باید بیست برنامه تولیدی جدید داشته باشند تا حرف از شبکه بزنند. ما که خودمان در حوزه برنامه‌سازی حرفه‌ای هستیم، کلی مساله داریم. گروه‌های دیگر هم مساله دارند.

افتتاح شبکه به این شکل مثل این است که دو تا آجر روی زمین بگذاریم و بگوییم می‌خواهیم با این‌ها ساختمان بسازیم. آیا به نظر شما شبکه ورزش ما الان واقعا شبکه ورزش است؟ شبکه نمایش دارد همان فیلم‌هایی را پخش می‌کند که از شبکه‌های دیگر هم پخش می‌شود. چند تا از این شبکه‌ها را قطع کنیم هیچ اتفاقی نمی‌افتد.

ما به اندازه کافی هنرمند و طراح و شاعر کودک داریم. مدیران باید این‌ها را دعوت به کار کنند. با چهار تا عمو و عمه و خاله و عروسک و مجری شبکه کودک راه نمی‌افتد. الان هنرمندان کودک در انزوا هستند. تعداد گروه‌های فعال این حوزه به تعداد انگشتان دست نمی‌رسد. ما خودمان هنوز از سال گذشته از صداوسیما طلب داریم؛ چطوری برنامه جدید تولید کنیم؟

 در این شبکه ژانرهای مختلف برنامه سازی باید تجربه شود. نمی‌شود بگوییم همان انیمیشن‌های قبلی را دوباره تماشا کنید. مدیران ما دنبال کودکی خودشان هستند. برنامه‌های قدیمی را روی آنتن می‌فرستند و خاطره بازی می‌کنند. نسل جدید آن برنامه‌ها را قبول ندارد.

نه بودجه‌ داریم و نه خوراک!

آزاده آل ایوب، مجری برنامه «رنگین کمان» است و در کنار عروسک «پنگول» برای بچه‌ها برنامه اجرا می‌کند. با این هنرمند درباره ضرورت‌های افتتاح «شبکه کودک» و بایدها و نبایدهایش همصحبت شدیم. نظرات «خاله سارا» کودکان را در ادامه می‌خوایند:

من هم به اندازه شما درباره شبکه پویا اطلاعات دارم. در این حد می‌دانم که لوگو و آرمش را عوض کرده اند و اسمش را شبکه کودک گذاشته‌اند. به نظرم شبکه پویا در حد و اندازه‌های خودش خوب بود و بیننده داشت. ما قدرت نداریم یک شبکه منسجم راه اندازی کنیم. هم بودجه‌اش را نداریم و هم خوراکش موجود نیست. باید برای فکرهای خوب سرمایه گذاریم کنیم تا برنامه خوب تولید شود.

وقتی این کار را نمی‌کنیم مجبوریم برنامه های قبلی را دوباره پخش کنیم. افراد متخصص در جایی کار می‌کنند که به آنها اهمیت داده شود. در این چند سال برنامه‌هایپرمخاطب حوزه کودک همان‌هایی هستند که مربوط به گذشته‌اند. در برنامه‌های جدید خلاقیتی ندیدم.

کوچولوهایی که در اطراف من هستند کارتون‌های شبکه پویا را نگاه می‌کنند. آنها غرق شبکه پویا می‌شوند؛ ولی وقتی چیز دیگری جز کارتون پخش می‌شود دیگر تلویزیون نگاه نمی‌کنند. اگر یک برنامه بد از شبکه پویا پخش بشود تاثیرگذاری کارتون‌ها از بین می‌رود. به نظرم همان برنامه «نقاشی نقاشی» هم نباید از این شبکه پخش بشود. چون حکم پارازیت را دارد.

ما روی دنیای موسیقی کودکان کار نکردیم. در برنامه‌ رنگین کمان ترانه «آهویی دارم خوشگله» را بچه‌ها همه با هم می‌خوانند و لذت می‌برند. اگر این ترانه را پخش نکنیم برنامه‌مان 50 درصد افت می‌کند.

همه ما می‌دانیم که الان سازمان صداوسیما بودجه لازم را ندارد. در این شرایط چطور می‌تواندبرنامه‌های یک شبکه جدید را تامین کند.