احکام ارث؛دسته دوم -رساله حضرت آیه الله العظمى امام خمینی

رساله حضرت آیه الله العظمى امام خمینی

احکام ارث؛دسته دوم

2739 اگر میت اولاد نداشته باشد، نوه پسرى او اگر چه دختر باشد، سهم پسر میت را مى‏برد، و نوه دخترى او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را مى‏برد، مثلا اگر میت‏یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت مى‏کنند یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر مى‏دهند.

2740 دسته دوم از کسانى که به واسطه خویشى ارث مى‏برند، جد یعنى پدر بزرگ و جده یعنى مادر بزرگ، و برادر و خواهر میت است. و اگر برادر و خواهر نداشته باشد، اولادشان ارث میبرند.

2741 اگر وارث میت فقط یک برادر یا یک خواهر باشد، همه مال به او مى رسد.و اگر چند برادر پدر و مادرى، یا چند خواهر پدر و مادرى باشد، مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى‏شود و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند، هر برادرى دو برابر خواهر مى‏برد، مثلا اگر دو برادر و یک خواهر پدر و مادرى دارد، مال را پنج قسمت مى‏کنند، هر یک از برادرها دو قسمت و خواهر یک قسمت آن را مى‏برد.

2742 اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى دارد، برادر و خواهر پدرى که از مادر با میت جدا است ارث نمى‏برد. و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى ندارد،چنانچه فقط یک خواهر یا یک برادر پدرى داشته باشد، همه مال به او مى رسد، و اگرچند برادر یا چند خواهر پدرى داشته باشد مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى‏شود،و اگر هم برادر و هم خواهر پدرى داشته باشد، هر برادرى دو برابر خواهر مى‏برد.

2743 اگر وارث میت فقط یک خواهر، یا یک برادر مادرى باشد، که از پدر با میت جدا است، همه مال باو مى رسد. و اگر چند برادر مادرى، یا چند خواهر مادرى،یا چند برادر و خواهر مادرى باشند، مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى‏شود.

2744 اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى، و برادر و خواهر پدرى، و یک برادر یا یک خواهر مادرى داشته باشد، برادر و خواهر پدرى ارث نمى‏برند، و مال را شش قسمت مى‏کنند، یک قسمت آن را به برادر یا خواهر مادرى، و بقیه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‏دهند. و هر برادرى دو برابر خواهر مى‏برد.

2745 اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى، و برادر و خواهر پدرى، و برادر و خواهر مادرى داشته باشد، برادر و خواهر پدرى ارث نمى‏برد، و مال را سه قسمت مى‏کنند، یک قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى‏کنند، و بقیه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‏دهند، و هر برادرى دو برابر خواهر مى‏برد.

2746 اگر وارث میت فقط برادر و خواهر پدرى، و یک برادر مادرى، یا یک خواهر مادرى باشد، مال را شش قسمت مى‏کنند، یک قسمت آن را برادر یا خواهر مادرى مى‏برد و بقیه را به برادر و خواهر پدرى مى‏دهند، و هر برادرى دو برابر خواهر مى‏برد.

2747 اگر وارث میت فقط برادر و خواهر پدرى، و چند برادر و خواهر مادرى باشد، مال را سه قسمت مى‏کنند، یک قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى‏کنند، و بقیه را به برادر و خواهر پدرى مى‏دهند، و هر برادرى دو برابر خواهر مى‏برد.

2748 اگر وارث میت فقط برادر و خواهر و زن او باشد، زن ارث خود را به تفصیلى که در صفحه گفته مى‏شود مى‏برد، و خواهر و برادر به طورى که در مسایل گذشته گفته شد ارث خود را مى‏برند. و نیز اگر زنى بمیرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد.

شوهر نصف مال را مى‏برد و خواهر و برادر به طورى که در مسایل پیش گفته شد ارث خود را مى‏برند، ولى براى آن که زن یا شوهر ارث مى‏برد، از سهم برادر و خواهر مادرى چیزى کم نمى‏شود، و از سهم برادر و خواهر پدر و مادرى یا پدرى کم مى‏شود، مثلا اگر وارث میت، شوهر و برادر و خواهر مادرى و برادر و خواهر پدر و مادرى او باشد، نصف مال به شوهر مى رسد، و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادرى مى‏دهند، و آنچه مى‏ماند مال برادر و خواهر پدر و مادرى است. پس اگر همه مال او شش تومان باشد، سه تومان به شوهر و دو تومان به برادر و خواهر مادرى و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‏دهند.

2749 اگر میت‏ خواهر و برادر نداشته باشد، سهم ارث آنان را به اولادشان مى‏دهند، و سهم برادر زاده و خواهر زاده مادرى به طور مساوى بین آنان قسمت مى‏شود،و از سهمى که به برادر زاده و خواهر زاده پدرى یا پدر و مادرى مى رسد، هر پسرى دو برابر دختر مى‏برد.

ارث دسته دوم

2750 اگر وارث میت فقط یک جد یا یک جده است، چه پدرى باشد یا مادرى، همه مال به او مى رسد و با بودن جد میت پدر جد او ارث نمى‏برد.

2751 اگر وارث میت فقط جد و جده پدرى باشد، مال سه قسمت مى‏شود، دو قسمت را جد و یک قسمت را جده مى‏برد. و اگر جد و جده مادرى باشد، مال را به طور مساوى بین خودشان قسمت مى‏کنند.

2752 اگر وارث میت فقط یک جد یا جده پدرى و یک جد یا جده مادرى باشد، مال سه قسمت مى‏شود، دو قسمت را جد یا جده پدرى و یک قسمت را جد یا جده مادرى مى‏برد.

2753 اگر وارث میت جد و جده پدرى، و جد و جده مادرى باشد، مال سه قسمت مى‏شود، یک قسمت آن را جد و جده مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى‏کنند و دو قسمت آن را به جد و جده پدرى مى‏دهند، و جد دو برابر جده مى‏برد.

2754 اگر وارث میت فقط زن و جد و جده پدرى و جد و جده مادرى او باشد، زن ارث خود را به تفصیلى که در مساله گفته مى‏شود مى‏برد، و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جده مادرى مى‏دهند که به طور مساوى بین خودشان قسمت مى‏کنند و بقیه را به جد و جده پدرى مى‏دهند و جد دو برابر جده مى‏برد، و اگر وارث میت‏شوهر و جد و جده باشد، شوهر نصف مال را مى‏برد و جد و جده به دستورى که در مسایل گذشته گفته شد، ارث خود را مى‏برند.