نقد و بررسی فیلم در کنار دریا ( By the Sea )

بعد از اکران فیلم پرفروش « خانم و آقای اسمیت » با بازی آنجلینا جولی و برد پیت و حواشی که در زندگی خصوصی این دو بوجود آمد، بسیاری منتظر اکران قسمت دوم این فیلم بودند اما این اتفاق هرگز رخ نداد. این دو که پس از بازی در این فیلم، زندگی مشترکی را با یکدیگر آغاز کردند، فرصتی برای همکاری مجدد با یکدیگر نیافتند تا اینکه نوبت به ساخت سومین فیلم آنجلینا جولی در مقام کارگردان به نام « در کنار دریا » رسید. اثری که فیلمنامه نویس و کارگردانی آن توسط خودش انجام شده و اینبار همبازی اش در فیلم همسرش می باشد.

داستان فیلم در دهه ی 70 اتفاق می افتد و درباره زوجی هنرمند به نام ونسا (آنجلینا جولی) و رونالد (برد پیت) می باشد. ونسا که یک رقصنده سابق است که این روزها وضعیت روحی مناسبی ندارد و رابطه مناسبی هم با همسرش ندارد و رونالد هم نویسنده ای است که او هم حال و روز خوشی ندارد و دستش به قلم نمی رود. این دو برای خارج شدن از شرایط بغرنجی که در زندگی مشترک دچارش شده اند، تصمیم می گیرند به یک خانه ساحلی در فرانسه بروند تا بتوانند شرایط زندگی شان را تغییر دهند. آنها در این محل با یک زوج جوان به نام لی ( ملانی لاورنت ) و فرانسیوس ( ملویل پوپاود ) آشنا می شوند و …

آنجلینا جولی در اولین تجربه نویسندگی خودش به سراغ سینمای دهه ی 60 و 70 اروپا رفته و اثر مطبوعش را با حال و هوایی غمگین که البته بسیار اگزجر شده می باشد، به تصویر کشیده است. فیلم داستان زوجی از طبقه مرفه نیویورک می باشد که قرار است در ساحل فرانسه، تماشاگر را وارد حریم خصوصی شان کرده و دلایل فاصله گرفتنشان از یکدیگر را به نمایش بگذارد. ایده مرکزی « در کنار دریا » پتانسیل های لازم را برای تبدیل شدن به یک اثر استاندارد دارد و با توجه به حضور دو ستاره هالیوودی که اتفاقا زن و شوهری واقعی نیز می باشند، می تواند بر جذابیت های اثر بیفزاید. اما اولین تجربه نویسندگی جولی ایرادات ریز و درشت فراوانی دارد.

اولین ایراد فیلم را باید در ریتم کند فیلم دانست که با توجه به لوکشین محدود اثر، می بایست از قدرت مدیریت کارگردان بهره می برد که این اصل متاسفانه در « در کنار دریا » اتفاق نیفتاده است. ما در جریان فیلم دائم دو زوج اصلی را در حالتی غمبار یا نزاع می بینیم بی آنکه تا اواسط داستان این شیون ها و فضای غمگین بتوانند به پیشبرد فیلمنامه کمکی کرده باشند. در واقع باید گفت که « در کنار دریا » تا اواسط داستان تنها راوی دعوا و مرافعه های زوج اصلی می باشد که این اصل چندین و چند بار تکرار می شود، دعواهایی که تماشاگر هربار شاهد وقوع آن است بی آنکه در هر بار رخ دادن آن، اتفاق و رویکرد جدیدی را در فیلم شاهد باشد.

با اینحال با وجود کسل کننده بودن رابطه میان رونالد و ونسا، فیلم شخصیت های جدیدی را وارد داستان می کند که حضور آنها به خوبی موفق می شود فیلم را از یکنواختی خارج کرده و به آن شاخ و برگ بیشتری ببخشد. اما متاسفانه جولی اهمیت چندانی برای شخصیت های مکمل داستانش قائل نشده و اگرچه زوج لی و فرانسیوس در دقایقی که در صحنه حضور دارند توانسته اند بارِ کمیک داستان را نیز به خوبی به دوش بکشند، اما به نظر می رسد که این وضعیت خیلی به مذاق کارگردان خوش نیامده و او ترجیح داده تا بیشتر راوی داستان کسل کننده ونسا و رونالد باشد.

شاید در این زمینه اشاره کردن به فیلم « چه کسی از ویرجینا ولف می ترسد؟ » به کارگردانی مایک نیکولز و بازی الیزابت تیلور و ریچارد برتون بهترین گزینه به نظر برسد. اثری پرانرژی و جذاب که داستان زوجی عصبانی و همواره درگیر را به تصویر می کشید که میزبان زوج جوانی می شدند. با مقایسه این دو با یکدیگر به خوبی می توان به ضعف های آشکار آنجلینا جولی در کارگردانی « در کنار دریا » پی برد . عدم تسلط بر اجزای فیلمنامه و گم کردن ضرباهنگ فیلم به همراه مدت زمانی طولانی فیلم که بیشتر آن به مشاهده غم بی پایان زندگی زناشویی این دو می گذرد، نمی تواند حداقل بر پرده سینما اثری دوست داشتنی تلقی شود.

با اینحال فیلم نکته مثبتی دارد و آن فیلمبرداری چشم نواز کریستین برگر است که قبلا فیلمبرداری عالی او را در « روبان سفید » میشائیل هانکه شاهد بوده ایم. اغلب نماهایی که برگر در فیلم « در کنار دریا » ثبت کرده عریض بوده اند و با توجه به زیبایی های طبیعی منطقه ای که فیلمبرداری در آن انجام شده ، فرصت بی نظیری برای ثبت قاب های ماندگار در اختیار برگر قرار گرفته که او هم به خوبی آنها را ثبت کرده تا حداقل در مرکز رابطه پُر آشوب زوج اصلی فیلم، فرصتی هم برای لذت بردن از زیبایی ها بوجود بیاید.

حضور آنجلینا جولی و برد پیت در نقش های اصلی فیلم، یکی از دلایل جذابیت های رسانه ای این اثر تلقی می شد اما با اکران فیلم شاهد هستیم که این جذابیت ها چندان کارساز نبوده و علی رغم بازیهای خوب بازیگران، ضعف های « در کنار دریا » به قدرت رسانه ای این دو غلبه کرده است. جولی که به نظر می رسد این فیلمنامه را به نوعی براساس تجربیات سالهای دور خودش ( که شاید بی ارتباط با مادرش نباشد ) به رشته نگارش درآورده، در نقش ونسا به خوبی توانسته پرتره یک زن غمگین را به تصویر بکشد که یاداور بازی خوبش در فیلم « دختر آشفته » نیز می باشد. وی توانسه از عهده اجرای نقشش برآید اما مشکل اینجاست که شخصیت او گسترش پیدا نمی کند. اما فیلم فرصت بهتری در اختیار برد پیت قرار می دهد تا بتواند توانایی های بازیگری خود را به رخ تماشاگر بکشد و مخصوصا در سکانس های نزاع مشترک میان جولی و پیت ، می توان بازی قابل توجهی از وی مشاهده کرد. وضعیت دو ستاره فرانسوی فیلم یعنی ملانی لاورنت و ملویل پوپاود نیز تعریف چندانی ندارد. فیلم خیلی به حضور و بازی آنها اهمیت نداده اما با اینحال حضورشان خوشایند است. نیل آرستراپ هم یکی از بازیگران خوبی است که در فیلم حضور دارد.

« در کنار دریا » را می توان در مجموع، اثری کسل کننده و فاقد جذابیت های سینمایی عنوان کرد. اغراق در به تصویر کشیدن غم یک زوج بی آنکه فیلم تدبیری برای پرداخت مناسب آن داشته باشد، منجر به مشاهده مجموعه از مشاجره های متعدد میان دو شخصیت اصلی فیلم شده که فاقد عمق لازم می باشد. روشی که جولی برای ساخت « در کنار دریا » انتخاب کرده احتمالا می توانست در دهه ی هفتاد میلادی طرفداران بسیاری را در اروپا به خود جلب کند اما با توجه به علم روز سینما، می توان از آن به عنوان یک اثر تاریخ گذشته یاد کرد. فیلم در یک سوم پایانی با چرخشی عجیب، مسیری قابل پیش بینی را طی می کند و در نقطه انتهایی نیز پایان بندی متناسب با وضعیتش را به تماشاگر ارائه می کند. دومین همکاری مجدد آنجلینا جولی و برد پیت نتیجه چندان خوشایندی به همراه نداشته و به جز فیلمبرداری زیبا، نکته ماندگار دیگری برای اینکه در خاطر بماند ندارد.

منتقد : میثم کریمی

سایت ” مووی مگ “

در کنار دریا (By the Sea) 

کارگردان : Angelina Jolie

نویسنده : Angelina Jolie

بازیگران :                                        

Brad Pitt… Roland

Angelina Jolie … Vanessa

Mélanie Laurent … Lea

Melvil Poupaud … François

و…                        

رده سنی : R ( مناسب برای افراد بالای 17 سال)

ژانر : درام                

زمان : 132 دقیقه