برنامه – حالا خورشید – ؛ زبان مردم در تلویزیون

هفته نامه همشهری شش و هفت – سعیده نیک اختر: خیلی ها روز خود را با «حالا خورشید» شروع می کنند؛ برنامه «تاک شو»ای که هر روز، ساعت هفت صبح روی آنتن می رود و بیشتر از دو ساعت هم طول می کشد. این برنامه با اجرای رضا رشیدپور از بهار پارسال روی آنتن رفته و حالا بعد از یک سال و نیم تبدیل به یکی از پربیننده ترین برنامه های گفت و گو محور شده است. آنچه این برنامه را به پرمخاطب ترین برنامه روز تبدیل کرده اعتبار و تجربه رشیدپور در کنار عوامل متعدد دیگری است که قصد داریم آنها را بررسی کنیم. نظیر موفقیت این برنامه صبحگاهی گفت و گومحور را حدود 10 سال قبل، در برنامه ای مثل «مردم ایران سلام» با اجرای محمدرضا شهیدی فرد هم شاهد بودیم.

حالا خورشید بعد از یک دوره فترت برنامه های صبحگاهی توانسته جایگاهش را بین مردم باز کند. نکته عمده این محبوبیت همراه شدن مجری با افکار عمومی و حفظ احترام مهمان است که رشیدپور در هر دو مورد تبحر دارد. طبعا موفقیت یک برنامه نتیجه موفقیت و همکاری تیمی از عوامل همسو و همفکر است که برای دیده شدن تلاش می کنند. بیایید ببینیم موفقیت حالا خورشید به چه عواملی وابسته است.

 

به مهمان احترام بگذار

رضا رشیدپور 42 ساله مجری حالا خورشید است. او که اصالتا آذری است، دانش آموخته دو رشته عمران و کارگردانی است و از سیمای تبریز کارش را آغاز کرد. 33 ساله بود که کارش را در شبکه تهران آغاز کرد و در یک سال، برنامه های گفت و گو محور مثلث، شب شیشه ای، عبور شیشه ای و مثلث شیشه ای را اجرا کرد که به خاطر گفت و گوهای چالشی با مهمانانش، مورد استقبال مردم واقع شد. او بعدها در شبکه اصفهانی زنده رود اجرا کرد. دید در شب و صفر- صفر از دیگر برنامه های اجرا شده توسط اوست. سال 93 عینک آفتابی را در شبکه تازه تاسیس نسیم، کارگردانی و اجرا کرد و سال 95 با برنامه حالا خورشید پرتوان وارد شبکه سه شد.

برنامه ای که به سرعت مورد توجه قرار گرفت. طوری که برنامه های دیگر صبحگاهی کنار زده شده و صبح شبکه سه را پربیننده کرد. رمز محبوبیت رشیدپور، تجربه و دانش او از مسائل روز است. به خاطر تجربه ای که در شیوه گفتارش دارد متین و سنجیده حرف می زند و از  کلمات تند و تیز، شتاب زده استفاده نمی کند. در کنار همه اینها با مردم و افکار عمومی همراه شده و از هیجانات آنی دوری می کند. درواقع به نوعی خودکنترلی در کلام و رفتار رشیدپور وجود دارد که او را از دیگر مجری های بی تجربه جدا می کند.

نکته ای که در برنامه تاک شو بسیار اهمیت دارد، احترام به مهمان است که عمدتا مجری های جوان از پس آن بر نمی آیند. رشیدپور برای مهمانانش احترام خاصی قائل است و می داند هنگامی که مهمان مستاصل می شود چطور از او دفاع کرده و بحث را جمع و جور کند و نتیجه دلخواه را از گفت و گو بگیرد. ضمن این که رشیدپور سعی می کند بحث را به سمتی هدایت کند که از هر نوع قضاوت و پیش داوری به دور بوده و نتیجه گیری را به خود مردم بسپارد. با این روش هم مهمان را به چالش می کشد هم به او احترام می گذارد و چند پله به شخصیت و حضورش اعتبار می دهد. به همین خاطر است که کسی ابایی ندارد جلوی دوربین رشیدپور بنشیند و پاسخگو باشد. درواقع اجرای سنجیده و حساب شده رشیدپور از نکات مهم دیده شدن حالا خورشید است.

 

تنوع موضوعات

حالا خورشید در اصل یک مجله خبری- فرهنگی است که با هدف بالابردن سطح آگاهی مردم ساخته شده. نگاه ژورنالیستی تیم اتاق فکر حالا خورشید باعث شده برنامه بخش های قابل توجه و متنوعی داشته باشد؛ به طوری که در طول 130 دقیقه برنامه، مخاطب منتظر بخش بعدی برنامه بماند. در بخش روزنامه ها، علاوه بر خواندن تیترهای مهم روزنامه های همان روز، بعضی از اخبار مهم هم تحلیل کوتاه می شوند. هر روز یک مهمان به برنامه دعوت می شود که درباره موضوع همان روز با او صحبت می شود. بخش چراغ زرد هم به خاطر بررسی خبرهای حاشیه ای و پیگیری تلفنی از مسئولان مورد توجه مردم است. درواقع مخاطب منتظر جواب دهی مسئول مربوط به مشکلات است و همین برایش جذاب است.

این بخش در حوزه تخصصی مجری است. رشیدپور می تواند محترمانه مهمانش را به چالش بکشد. درواقع رشیدپور اول بحث خودمانی و به زبان عامه مردم موضوع روز را مطرح می کند و سپس با زیرکی، مهمان یا فرد مسئول را مورد خطاب قرار می دهد و نرم نرمک با سلاح دانش که از قبل آماده کرده به مهمان یورش می برد. مردم هم که منتظر این لحظه هستند، از این حمله حساب شده لذت می برند و منتظر پاسخگویی مهمان یا مسئول مربوطه می مانند.

اغلب با مسئولان ارتباط تلفنی برقرار می شود و رشیدپور تلفنی مواضع خود را مطرح می کند. حتی اگر پاسخگویی وجود نداشته باشد رشیدپور سوالاتش را رو به دوربین مطرح می کند. مثالش سوالاتی درباره تاخیر پروازهای فرودگاه های مهرآباد و خرید و فروش تجهیزات باندهای پرواز بود که هفته گذشته آنها را رو به دوربین مطرح کرد و از مسئولان سوال کرد؛ چرا این مسائل را برای مردم شفاف سازی نمی کنند؟

 

استفاده از دکور گرم؛ به نگاه ها احترام بگذار

دکور به لحاظ بصری بسیار مهم است. دکور یک برنامه صبحگاهی باید پر از نشاط و انرژی باشد. دکور حالا خورشید با انتخاب یک رنگ گرم مثل نارنجی توانسته رنگ های هارمونی مثل قرمز و زرد را هم به آن اضافه کرده و باعث جذب مخاطب شود. لوگوی برنامه هم با همین رنگ و حرف «ح» در میانه کادر مشخص شده است. وجود گل در استودیو هم تاثیر خوبی دارد حس تازگی می بخشد و ناخودآگاه بیننده بوی خوش گل را حس می کند.

حالا خورشید یک برنامه زنده است. نه به این خاطر که مستقیم پخش می شود بلکه به خاطر ارتباط و تعاملش با مردم. یکی از بخش های مهم برنامه ارسال نظرات مردم به صورت کامنت، زیر عکس هایی است که در فضای مجازی پخش می شود. اگر در گذشته، مردم هفته ها منتظر می ماندند تا نامه شان در برنامه خوانده شود، حالا در کسری از روز و ساعت این اتفاق می افتد. این حاصل تلاش و پویایی عوامل برنامه است که به مردم انگیزه می دهد.

 

فعالیت در فضای مجازی؛ به دنبال کامنت باش

حالا خورشید غیر از این که از طریق کامنت ها با مردم در ارتباط است، نقش فعالی در فضای مجازی دارد. عوامل این برنامه مدام در حال رصد کردن اتفاقات در فضای مجازی هستند و آخرین اخبار و حواشی را صبح زود روی آنتن می برند. صبحگاهی بودن برنامه هم خودش شانس بزرگی است که می تواند اول صبح اخبار مهم فضای مجازی را به اطلاع مردم برساند. در کنار این ها، به نظر می رسد یک تیم مختص انتشار بخش های انتخابی از برنامه مثل اتفاقات، سوتی ها و بحث های مهم و جنجالی، در فضای مجازی است.

عموما بین چهره های شناخته شده و مردم فاصله ای وجود دارد که مانع همفکری آنها می شود، اما مجری و تیم اتاق فکر حالا خورشید این فاصله را کم کرده است. موضوعات مطرح شده و زاویه دید نسبت به مشکلات مردم طوری انتخاب شده که خط فکری برنامه با مردم را همسو کرده است؛ مثلا اگر قرار است از گرانی اجناس صحبت شود زاویه نگاه برنامه، قشر متوسط مردم است. اگر موضوع روز پارتی بازی در استخدام های ادارات دولتی و انتصاب های بی جاست، خط مشی برنامه این است که مجری زبان انتقاد مردم جامعه باشد نه این که نمک به زخم مردم بپاشد. با این شیوه، اعتماد مردم به برنامه بیشتر شده و ضمن نشستن پای برنامه، تعامل و همکاری بیشتری با برنامه دارند. بهترین شیوه تبلیغ یک برنامه تبلیغ دهان به دهان است که خیلی در دیده شدن یک برنامه تلویزیونی تاثیر دارد.

 

پخش از شبکه سه؛ پخش از شبکه جوان

تیم اتاق فکر حالا خورشید، خط قرمزهای جامعه و تلویزیون را خوب تشخیص می دهد و از آنها عبور نمی کند. ضمن گفت و گوهای چالشی و نگاه انتقادآمیزی که دارد، حد را نگه می دارد. تجربه اجراهای قبلی رشیدپور در لحن و اجرای جسارت آمیز و صراحت گویی اش تاثیر داشته و از طرفی می داند اجازه دارد تا کجای خط های قرمز حرکت کند. اجرای یک برنامه چالشی و انتقادگر درست مثل نشستن روی صندلی مقابل رییس جمهور است.

مجری از یک طرف نماینده و زبان انتقادآمیز مردم جامعه است و از طرفی فاصله بسیار کمی با رییس جمهور دارد. مجری حواس اش هست که بقای این گفت و گو با رعایت فاصله ایمنی امکان پذیر است. لازمه کنترل چنین گفت و گوهایی داشتن دانش لازم است. رشیدپور در حال خورشید با دست پر می آید. اتاق فکر برنامه با دانشی بیش از حد دانش عموم، نسبت به مسائل نگاه انتقادآمیز دارد و در هر برنامه سعی در شفاف سازی امور دارد.