احسان و نیکوکاری در کلام ائمه اطهار (ع)

محبوب‏ترین مؤمن نزد خداوند، کسی است که مؤمن فقیری را، در تنگدستی دنیا و گذران زندگی، یاری رساند.

احادیثی درباره احسان و نیکوکاری 

إنَّ اللَّهَ یأمُرُ بِالعَدلِ و الإحسانِ
خداوند به عدل و احسان فرمان می‌‏دهد . (سوره نحل، آیه ۹۰)

امام علی‏ علیه السلام :
کَما تُعینُ تُعانُ
آن گونه که یاری می‏کنی ،یاری می‏شوی.
غررالحکم و دررالکلم ، ح ۷۲۰۹ .

——————————————-
امام صادق‏ علیه السلام :
اَیُّما مُؤمِنٍ نَفَّسَ عَن مُؤمِنٍ کُربَهً ، نَفَّسَ اللَّهُ عَنهُ سَبعینَ کُربَهً مِن کُرَبِ الدُّنیا و کُرَبِ یَومِ القیامَهِ
هر مؤمنی که گرفتاری مؤمنی را بر طرف کند، خداوند هفتاد گرفتاری دنیا و آخرت را از وی دور می‏سازد.
مستدرک الوسائل ، ج ۱۲ ، ص ۴۱۳ .

——————————————-
امام علی‏ علیه السلام:
إنَّ أحَبَّ المُؤمنِینَ إلَی اللَّهِ مَن أعانَ المُؤمِنَ الفَقیرَ مِنَ الفَقرِ فی دُنیاهُ و مَعاشِهِ
محبوب‏ترین مؤمن نزد خداوند، کسی است که مؤمن فقیری را، در تنگدستی دنیا و گذران زندگی، یاری رساند.
تحف العقول ، ص ۳۷۶ .

——————————————-
امام صادق ‏علیه السلام :
اللَّهُ فی عَونِ المُؤمِنِ، مادامَ المُؤمِنُ فی عَونِ أخیهِ
خداوند در پی یاری مؤمن است، تا وقتی که مؤمن در پی یاری برادر خویش است.
بحار الأنوار ، ج ۷۴ ، ص ۳۲۲ .

——————————————-
امام صادق‏ علیه السلام:
تَواصَلوا و تَبارُّوا و تَراحَموا و کُونُوا إخوَهً بَرَرَهً کَما أمَرَ کُمُ اللَّهُ
با یکدیگر پیوند داشته باشید و به هم نیکی کنید، و با یکدیگر مهربان باشید و همچنان که خداوند به شما دستور داده است، برادرانی نیکوکار باشید.
الکافی ، ج ۲ ، ص ۱۷۵.

——————————————-
امام کاظم ‏علیه السلام:
إنَّ لِلّهِ عِباداً فِی الأرضِ یَسعَونَ فی حَوائجِ النّاسِ هُمُ الآمِنونَ یَومَ القِیامَهِ
خداوند در زمین بندگانی دارد که برای برآوردن نیازهای مردم می‏کوشند؛ اینان ایمنی یافتگان روز قیامت‏اند.
الکافی ، ج ۲ ،ص ۱۹

 ——————————————- 

رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

اِنَّ القَومَ لَیَکونونَ فَجَرَهً وَ لا یَکونونَ بَرَرَهً فَیَصِلونَ اَرحامَهُم فَتَنمى اَموالُهُم وَ تَطولُ اَعمارُهُم فَکَیفَ اِذا کانوا اَبرارا بَرَرَهً!؟
مردمى که گناهکارند و نه نیکوکار، با صله رحم، اموالشان زیاد و عمرشان طولانى مى شود. حال اگر نیک و نیکوکار باشند، چه خواهد شد!؟
کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 155، ح 21

——————————————-

امام على علیه السلام:
کَثرَهُ اصطِناعِ المَعروفِ تَزیدُ فِى العُمُرِ وَ تَنشُرُ الذِّکرَ ؛
زیاد کار نیک انجام دادن، عمر را مى افزاید و نام را پرآوازه مى سازد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 386 ، ح 8830

 ——————————————-

امام صادق علیه السلام :
اَلبِرُّ وَ حُسنُ الخُلقِ یَعمُرانِ الدّیارَ وَ یَزیدانِ فِى الاعمارِ ؛
نیکوکارى و خوش اخلاقى، خانه ها را آباد و عمرها را طولانى مى کنند.
کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 100، ح 8

——————————————-

رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

(لأَمیرِ المُؤمِنین علیه السلام) أَ لا اُخبِرُکُم، بِأَشبَهِکُم بى خُلقا؟ قالَ: بَلى یا رَسولَ اللّه قالَ: أَحسَنُکُم خُلقا، و َأَعظَمُکُم حِلما، وَ أَبَرُّکُم بِقَرابَتِهِ وَ أشَدُّکُم مِن نَفسِهِ إِنصافا                        
(به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند) آیا تو را خبر ندهم که اخلاق کدام یک از شما به من شبیه تر است؟ عرض کردند: آرى، اى رسول خدا. فرمودند: آن کس که از همه شما خوش اخلاق تر و بردبارتر و به خویشاوندانش نیکوکارتر و با انصاف تر باشد.
مکارم الاخلاق ص 442

 ——————————————-

اهمیّت و فضیلت احسان
ـ اِکْتِسابُ الحَسَناتِ مِنْ اَفْضَلِ المکاسِبِ.

تحصیل نیکی ها از برترین کسب هاست.

ـ رِأسُ الدِّینِ اِکْتِسابُ الحَسَناتِ

اساس دین به دست آوردن نیکی هاست.

ـ قَدْرُ کُلُّ اِمْرِیٍ ما یُحْسِنُهُ

منزلت هر شخصی به اندازه کارهای خیری است که انجام می دهد.

ـ الاِحسانُ یَسْتَرِقُ الاِنْسانَ

احسان انسان را مدیون و بنده می کند.

ـ جِماعُ الْخَیْرِ فی اَعمالِ البِرِّ

تمام خوبی ها در انجام دادن کارهای نیک است.

ـ اَفْضَلُ الاِیمانِ الاِحْسانُ

برترین ایمان نیکی کردن است.

ـ زِیْنَهُ الاِسْلامِ اِعْمالُ الاِحْسانِ

احسان کردن زینت اسلام است.

ـ مِنْ شَرَفِ الْهِمَّهِ بَذْلُ الاِحْسانِ

بذل احسان نشانه بلندی همّت است.

ـ سَبَبُ المُحَبَّهِ الاِحْسانُ

احسان سبب ایجاد محبت و دوستی است.

ـ لِکُلِّ حَسَنَهٍ ثَوابٌ

برای هر کار نیکی پاداش هست.

ـ الاِنسانُ عَبْدُالاِحْسانِ

انسان بنده احسان و نیکی است.

 ترغیب و تشویق به احسان
ـ اَحْسِنْ یُحْسَنْ اِلَیْکَ.

نیکی کن تا در حق تو احسان و نیکی شود.

ـ اِغْتَنِمْ صَنایِعَ الاِحْسانِ وَارْعَ ذِمَمَ الاِخْوانِ.

کارهای نیک و احسان کردن را غنیمت بشمار و تعهدهای داده شده به برادران دینی رارعایت کن.

ـ طُوبی لِمَنْ اَحْسَنَ اِلی العِبادِ وَ تَزَوَّدَ لِلْمَعادِ.

خوشا به حال کسی که به بندگان خدا نیکی کند و برای روز قیامت توشه بردارد.

ـ عَلَیْکُمْ بِالاِحسانِ اِلی الْعِبادِ وَ الْعَدْلِ فِی البِلادِ.

بر شما باد احسان کردن به بندگان و دادگستری در شهرها.

ـ عاتِبْ اَخاکَ بِالاِحسانِ اِلَیه وارْدُدْ شَرَّهُ بالاِنْعامِ عَلَیِهِ.

برادر دینی خطاکارت را با احسان و نیکوکاری سرزنش کن و شرّ او را با خوبی کردن از خودت دور ساز.

ـ عَلَیکَ بالاِحْسانِ فَاِنَّهُ اَفْضَلُ زِراعَهٍ وَ أَرْبَحُ بَضاعَهٍ.

بر تو باد نیکوکاری که آن برترین زراعت و سودآورترین سرمایه است.

ـ عَلَیْکُمْ بَصَنایعِ الاِحْسان و حُسْنِ البرِّ بِذَویِ الرَّحِمِ و الجیران.

بر شما باد انجام دادن کارهای نیک و احسان به خویشاوندان و همسایگان.

منابع:

hawzah.net
old.aviny.com
اهمیّت و فضیلت احسان

ـ اِکْتِسابُ الحَسَناتِ مِنْ اَفْضَلِ المکاسِبِ. تحصیل نیکی ها از برترین کسب هاست.

ـ رِأسُ الدِّینِ اِکْتِسابُ الحَسَناتِ اساس دین به دست آوردن نیکی هاست.

ـ قَدْرُ کُلُّ اِمْرِیٍ ما یُحْسِنُهُ منزلت هر شخصی به اندازه کارهای خیری است که انجام می دهد.

ـ الاِحسانُ یَسْتَرِقُ الاِنْسانَ احسان انسان را مدیون و بنده می کند.

ـ اَفْضَلُ الاِیمانِ الاِحْسانُ برترین ایمان نیکی کردن است.

ـ رأسُ الاِیمان الاحْسانُ الی الناس اساس ایمان نیکی کردن به مردم است.

ـ زِیْنَهُ الاِسْلامِ اِعْمالُ الاِحْسانِ احسان کردن زینت اسلام است.

ـ سَبَبُ المُحَبَّهِ الاِحْسانُ احسان سبب ایجاد محبت و دوستی است.

ـ جِماعُ الْخَیْرِ فی اَعمالِ البِرِّ تمام خوبی ها در انجام دادن کارهای نیک است.

ـ لِکُلِّ حَسَنَهٍ ثَوابٌ برای هر کار نیکی پاداش هست.

ـ الاِنسانُ عَبْدُالاِحْسانِ انسان بنده احسان و نیکی است.

ـ مِنْ شَرَفِ الْهِمَّهِ بَذْلُ الاِحْسانِ بذل احسان نشانه بلندی همّت است.

 ترغیب و تشویق به احسان

ـ اَحْسِنْ یُحْسَنْ اِلَیْکَ. نیکی کن تا در حق تو احسان و نیکی شود.

ـ اِغْتَنِمْ صَنایِعَ الاِحْسانِ وَارْعَ ذِمَمَ الاِخْوانِ. کارهای نیک و احسان کردن را غنیمت بشمار و تعهدهای داده شده به برادران دینی رارعایت کن.

ـ طُوبی لِمَنْ اَحْسَنَ اِلی العِبادِ وَ تَزَوَّدَ لِلْمَعادِ. خوشا به حال کسی که به بندگان خدا نیکی کند و برای روز قیامت توشه بردارد.

ـ عاتِبْ اَخاکَ بِالاِحسانِ اِلَیه وارْدُدْ شَرَّهُ بالاِنْعامِ عَلَیِهِ. برادر دینی خطاکارت را با احسان و نیکوکاری سرزنش کن و شرّ او را با خوبی کردن از خودت دور ساز.

ـ عَلَیکَ بالاِحْسانِ فَاِنَّهُ اَفْضَلُ زِراعَهٍ وَ أَرْبَحُ بَضاعَهٍ. بر تو باد نیکوکاری که آن برترین زراعت و سودآورترین سرمایه است.

ـ عَلَیْکُمْ بِالاِحسانِ اِلی الْعِبادِ وَ الْعَدْلِ فِی البِلادِ. بر شما باد احسان کردن به بندگان و دادگستری در شهرها.

ـ عَلَیْکُمْ بَصَنایعِ الاِحْسان و حُسْنِ البرِّ بِذَویِ الرَّحِمِ و الجیران… بر شما باد انجام دادن کارهای نیک و احسان به خویشاوندان و همسایگان.