گمج و نوخون (صنایع دستی رشت)

صنایع دستی رشت

گمج ، نوعی دیگ و ظرف گلی لعابدار وته گرد خورشت پزی است و نوخون نیز از همان جنس و درپوش آن است . سابق بر این ، که اشیاء فلزی به ندرت کاربرد داشت ، گمج بهترین و اساسی ترین وسیله ی طبخ گیلانیان بوده امروزه اگرچه ظروف فلزی جای آن را گرفته است .

اما برخی خانواده ها سنتی و اغلب خانواده های روستایی ، هنوز از گمج استفاده می کنند و معتقدند که طبخ خورشت ، در آن راحت تر و مطبوع تر است و باقی مانده خورشت در آن را روی چنبره ای گیاهی به نام گمج دانه ( gamaj dana ) قرار می دهند .

بهترین گمج و نوخون ها را در جیرده و روستاهای حومه ی شفت نظیر خرطوم می سازند . سفالگران و کوزه گران منطقه ، که در پخت لعاب مهارت دارند ، رنگ سبز روی آن را معمولاً از مخلوط پودر شیشه با قطع و سرب بدست می آورند .

گمج ، نوعی دیگ و ظرف گلی لعابدار وته گرد خورشت پزی است

گمج ها انواع و اقسام مختلف دارند :

گمج های یک مرغی کوچک ، دو مرغی متوسط ، سه مرغی بزرگ و بزرگ تر از آن مخصوص مهمانهای اعیانی است .

این ظرف سابق بر این ، بزرگ شهر رشت و در فروشگاهها مخصوص وسایل آشپزخانه سنتی و نیز تمام شهرهای استان به راحتی یافت می شد. امروز با آمدن دیگ، از استفاده ی گمج و نوخون ، حتی در روستاها نیز کاسته شده است روز بازارها هفتگی در گیلان ، مناسب ترین محل خرید گمج و نوخون است . با این حال ، گمج و نوخون به عنوان سوغات درون فامیلی، هدیه از ولایت به حساب می آید .

منبع:seeiran.ir