بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار یکی از بیماری های شایع زنان است. این بیماری در زنان جوان و مسن هر دو رخ می دهد و عوامل زمینه ساز متفاوتی دارد.

قبل از شرح انواع بی اختیاری های ادرار باید کمی در مورد سیستم ادراری و چگونگی کنترل دفع ادرار توضیح دهیم. ادرار در کلیه ها از تصفیه خون و به صورت مداوم تولید می شود.

همان طور که همه می دانیم، هرچه مایعات بیشتری بخوریم، حجم ادرار افزایش می یابد. کلیه ها با دفع آب اضافی بدن، مواد سمی تولیدشده در بدن را دفع می کنند و هرچه مایعات بیشتری بنوشیم، ادرار رقیق تر می شود، یعنی غلظت مواد سمی در ادرار کمتر می شود.

نتیجه این که این ادرار رقیق آسیب کمتری به بافت های مثانه و مجاری انتقال دهنده ادرار می رساند.

ادرار از طریق حالب ها (دو لوله که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می کند) به مثانه می رسد. مثانه کیسه ای است از جنس عضله که مثل بادکنک قابلیت ارتجاعی داشته و بر اساس میزان ادرار بزرگ و کوچک می شود.

با رسیدن حجم ادرار به میزان خاصی، گیرنده های عصبی در مثانه و اطراف آن تحریک شده و اطلاعات به مغز می رسد و در شرایط مناسب دستور از مغز به مثانه و مجاری تحتانی ادراری می رسد و دفع ادرار انجام می شود.

حجم ادراری که موجب این تحولات می شود در اشخاص مختلف متفاوت است، اما به طور متوسط از حجم ۱۵۰ سی سی شروع می شود و با افزایش حجم ادرار میزان این اطلاع رسانی و احساس داشتن ادرار افزایش می یابد.

برخی افراد می توانند تا بیش از ۱۵۰۰ سی سی ادرار را تحمل کرده و دفع ادرار بی اختیار نداشته باشند. ادرار از طریق مجرای ادرار تحتانی از بدن خارج شده و دفع می شود.

همین جاست که کنترل دفع ادرار به صورت ارادی انجام می شود. عضلات موجود در کف لگن و انتهای مجرای ادرار به صورت عادی مانع از دفع ادرار می شود، اما زمانی که مغز اجازه و فرمان دفع ادرار را داد، ضمن شل شدن عضله انتهای مجرای ادرار و عضلات کف لگن، عضله مثانه منقبض شده و ادرار از مثانه به مجرای تحتانی ادرار منتقل و دفع ادرار صورت می گیرد.

حال در هر جای این مسیر اختلالی ایجاد شود، دفع ادرار به صورت خود به خود و بی اختیار صورت می گیرد یا بر عکس دفع ادرار به سختی و با درد انجام می گیرد.

● انواع بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار استرسی: در این حالت فرد هنگامی که دچار سرفه، عطسه یا هر حالتی که فشار داخل شکم افزایش یابد مثل چمباتمه نشستن و زور زدن (مثل حالتی که در توالت وجود دارد) دچار بی اختیاری و دفع ادرار می شود. این حالت شایع ترین نوع بی اختیاری ادرار در زنان است که بخصوص در زنان جوان دیده می شود.

این مشکل بخصوص در دوران بارداری و پس از آن دیده می شود که معمولا طی سه تا شش ماه بعد بهبود پیدا می کند.

عواملی مثل چاقی، تعداد حاملگی ها و وزن جنین و البته ژنتیک و سن زن در بروز این مشکل نقش خاصی دارد.

منبع:jamejamonline.ir